Το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού προχωρεί, συστηματικά και με γοργούς ρυθμούς, το πρόγραμμα Πιστοποίησης και Αναγνώρισης των Ελληνικών Μουσείων. Το έργο έχει ενταχθεί στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Μεταρρύθμιση Δημοσίου Τομέα» του ΕΣΠΑ 2014-2020, με συνολικό προϋπολογισμό 1.289.969,60 ευρώ.
Το Υπουργείο Πολιτισμού στο πρόγραμμά του για τη μουσειακή πολιτική, εισάγει ένα Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα αποτελεσματικών μεθόδων ηλεκτρονικής διακυβέρνησης για την Πιστοποίηση και Αναγνώριση των ελληνικών μουσείων, διευκολύνοντας τις σχετικές διαδικασίες και λειτουργώντας υποστηρικτικά για τους επαγγελματίες των μουσείων. Για την ανάπτυξη του συστήματος το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού συνεργάζεται, μέσω Προγραμματικής Συμφωνίας, με την εταιρεία του Δημοσίου Κοινωνία της Πληροφορίας Α.Ε. Παράλληλα, οι αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ εργάζονται για την παραγωγή περιεχομένου και υποστηρικτικού υλικού για τον εμπλουτισμό του ψηφιακού αποθετηρίου για το Πληροφοριακό Σύστημα Αναγνώρισης και Πιστοποίησης των Ελληνικών Μουσείων.
Όπως, δήλωσε, η Λίνα Μενδώνη, «το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα έρχεται να καλύψει ένα βασικό κενό σε ό,τι αφορά τα εργαλεία σχεδιασμού και εφαρμογής μουσειακής πολιτικής και συγκεκριμένα σε ό,τι αφορά στην Πιστοποίηση και Αναγνώριση των Ελληνικών Μουσείων, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα. Το νέο πληροφοριακό σύστημα, συμβαδίζει με τις διεθνείς διαδικασίες αξιολόγησης των μουσείων και διασφάλισης της ποιότητας τους, εφαρμόζοντας προδιαγραφές και κανόνες δεοντολογίας που έχουν θεσπιστεί από τις ενώσεις των επαγγελματιών του χώρου και από οργανισμούς όπως το Διεθνές Συμβούλιο Μουσείων (ICOM). Πρόκειται για ένα σύστημα διαδικασιών αξιολόγησης, οι οποίες αποσκοπούν στη βελτίωση και αναβάθμιση των μουσείων της επικράτειας, με επιστέγασμα την απονομή του σήματος «Αναγνωρισμένο Μουσείο» ή «Πιστοποιημένο Μουσείο» σε όσα μουσεία ανταποκρίνονται σε συγκεκριμένες ποιοτικές προδιαγραφές και αποδεδειγμένα εφαρμόζουν καλές πρακτικές, σε όλους τους τομείς της οργάνωσης και λειτουργίας τους. Το πληροφοριακό σύστημα Αναγνώρισης και Πιστοποίησης των Ελληνικών Μουσείων εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο στρατηγικής για τη βιώσιμη ανάπτυξη στο πεδίο του Πολιτισμού και της πολιτιστικής κληρονομιάς, με την αναβάθμιση των υπηρεσιών, φυσικών και διαδικτυακών, που τα μουσεία της χώρας παρέχουν και τη σύνδεσή τους, τόσο με τις τοπικές κοινωνίες όσο και με τη μεγάλη διαδικτυακή κοινότητα».
Με την ανάπτυξη και λειτουργία του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος για την εξυπηρέτηση της διαδικασίας, εισάγεται η Πιστοποίηση και των Μουσείων του ΥΠΠΟΑ. Το Ελληνικό Σύστημα Αναγνώρισης και Πιστοποίησης Μουσείων εισάγει δύο βασικές διαδικασίες, οι οποίες διαφοροποιούνται μεταξύ τους, ανάλογα με το νομικό καθεστώς του μουσείου:
- Η διαδικασία της Πιστοποίησης που θεσμοθετήθηκε τον Δεκέμβριο 2020, είναι υποχρεωτική και αφορά σε μουσεία που αποτελούν υπηρεσιακές δομές του ΥΠΠΟΑ. Υπολογίζεται, αρχικά, να πιστοποιηθούν περίπου 200 μουσεία, στη μεγάλη τους πλειονότητα Αρχαιολογικά. Στο πλαίσιο αυτό, η εφαρμογή της Πιστοποίησης των αρχαιολογικών μουσείων του ΥΠΠΟΑ έχει σχεδιαστεί να αρχίσει από την Περιφέρεια Ηπείρου, και να επεκταθεί στις Περιφέρειες Θεσσαλίας, Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης και Δυτικής Μακεδονίας.
- Η διαδικασία της Αναγνώρισης είναι προαιρετική και απευθύνεται στα μουσεία, που ιδρύονται από άλλα Υπουργεία και κρατικούς φορείς, την Εκκλησία της Ελλάδος, την Αυτοδιοίκηση, την Κοινωνία των Πολιτών (Σωματεία, ΑΜΚΕ κ.ά.) ή στο πλαίσιο πρωτοβουλιών Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης.
Το Σύστημα συμπληρώνεται από τη διαδικασία της προσαρμογής των μουσείων που έχουν ιδρυθεί με νόμο, τη διαδικασία Αναγνώρισης των μουσείων του ΥΠΠΟΑ που πρόκειται να μετατραπούν σε ΝΠΔΔ, και τέλος τη διαδικασία υποβολής της ετήσιας έκθεσης των Αναγνωρισμένων Μουσείων. Όλες οι παραπάνω διαδικασίες αποτελούν, στην ουσία, υποσυστήματα της διαδικασίας Αναγνώρισης.
Η λειτουργία του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος θα αντικαταστήσει την υπάρχουσα συμβατική διαδικασία. Η διοικητική διαδικασία αυτοματοποιείται και εκλογικεύεται, ενισχύοντας την αξιοπιστία του συστήματος Πιστοποίησης και Αναγνώρισης στη μουσειακή κοινότητα, επιταχύνοντας την εφαρμογή προτύπων και καλών πρακτικών από τα μουσεία.
Το σύστημα θα αξιοποιηθεί και ως μέσο προβολής στο κοινό των σημάτων Αναγνώρισης και Πιστοποίησης. Το ΥΠΠΟΑ, εκτός από το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα, θα παρέχει και το αναγκαίο υποστηρικτικό υλικό για τους επαγγελματίες των μουσείων, ώστε να μπορούν να αντλούν από τα καλύτερα διεθνώς παραδείγματα μουσειακής διαχείρισης, για τη σταθερή βελτίωση των μουσείων στα οποία υπηρετούν.