Σπάμε τα πήλινα στην Άνω Σύρο
Παραδοσιακό απανωσυριανό έθιμο
Άρωμα της Παράδοσης και ΚΑΠΗ
Πέμπτη 29/2, Άνω Σύρος, 17.30
ΚΑΠΗ Άνω Σύρου, Πιάτσα
Συμβαίνει πάντα την τελευταία μέρα του Φεβρουαρίου, συμβολικά, για να διώξουμε τα κρύα του Μαρτίου. Όλοι είναι προσκεκλημένοι να φέρουν ένα παλιό πήλινο, να σταθούν κάπου ψηλά και να το σπάσουν με δύναμη. Το σύνθημα θα δώσουν τα μέλη από το Άρωμα Παράδοσης που έχουν αναλάβει τον συντονισμό, ενώ μέλη των ΚΑΠΗ θα κάνουν την αρχή. Το παλιό έθιμο του νησιού αναβιώνει εδώ και 10 χρόνια και είναι ακόμα απολαυστικό. Το ραντεβού είναι στον χώρο του ΚΑΠΗ Άνω Σύρου, στην Πιάτσα.
Λίγα λόγια για το έθιμο
Το σπάσιμο των πήλινων είναι ένα παλιό έθιμο, πάνω από 100 χρονών, που γινόταν στην Άνω Σύρο, το Κίνι και τον Γαλησσά, για να ξορκίσουν τα κρύα του Μαρτίου που ξεκινάει την επόμενη μέρα, «να του σπάσουν τον τσαμπουκά», όπως έλεγαν, για να μην τους γδάρει με κρύα και χιόνια.
Την τελευταία ημέρα του Φεβρουαρίου, έριχναν από τα παράθυρα και τα μπαλκόνια τους, μπροστά στα σπίτια τους ό,τι παλιό πήλινο υπήρχε: γλάστρες, κουμπαράδες, κουμνιά, σιχλιά, καράφες, σταμνιά, τσουκάλια, πιάτα, ποτήρια, πιατέλες, λεκάνες, γιουβέτσια, κουρούπια κι όποιο άλλο πήλινο αντικείμενο είχαν που στην διάρκεια του χρόνου είχε ραγίσει. Μάλιστα, φύλαγαν τα ραγισμένα στην αποθήκη όλον τον χρόνο ειδικά γι’ αυτή τη μέρα. Όσοι τύχαινε να μην έχουν αγόραζαν σκάρτα από την περιοχή των Καμινίων όπου άλλοτε κατασκεύαζαν πήλινα.
Στην Άνω Σύρο, το σπάσιμο ξεκινούσε όταν άρχιζε να σκοτεινιάζει, από δύο σημεία ώστε ο θόρυβος να ακούγεται δυνατός σε όλο τον οικισμό. Το πρώτο σημείο ήταν από το επάνω τέρμα (Βορνά – Κιουρά) και το δεύτερο κάτω από τον Άη Γιώργη και κατηφόριζαν και οι δύο πλευρές προς την πιάτσα μέχρι κάτω στον Σαν Μπαστιά. Όλες οι νοικοκυρές ήταν σε ετοιμότητα και μόλις ξεκινούσαν τα πρώτα σπασίματα, μια-μια νοικοκυρά έβγαινε και έριχνε τα δικά της πήλινα. Μάλιστα, τα γέμιζαν με νερό για να κάνουν ακόμα μεγαλύτερο θόρυβο, ενώ την ώρα που τα πέταγαν έλεγαν λόγια με αγριάδα. Δεν έλειπαν από τις νοικοκυρές και οι βρισιές για τον Μάρτη που φεύγει αλλά και λόγια θα λέγαμε με αγριάδα για να φοβερίσουν τον Μάρτη που έρχεται.
