Θάνος Μικρούτσικος: Τροπάρια για φονιάδες (1977) του Μάνου Ελευθερίου

Δεύτερος μεγάλος δίσκος της πρώτης περιόδου του Θάνου Μικρούτσικου ο αριστουργηματικός κύκλος τραγουδιών “Τροπάρια για φονιάδες”, έκδοση της Lyra, έτος 1977.

Ο κορυφαίος ποιητής-στιχουργός Μάνος Ελευθερίου (1938-2018), μετά τις μεγάλες συνεργασίες του με τον Μίκη Θεοδωράκη, τον Χρήστο Λεοντή, τον Σταύρο Κουγιουμτζή, τον Δήμο Μούτση και τον Γιάννη Μαρκόπουλο, οι οποίες απέδωσαν στο παρελθόν σημαντικά μουσικά έργα (“Λαϊκά”, “Νύχτα θανάτου”, “Άγιος Φεβρουάριος”, “Θητεία” κ.ά.), το 1977 συναντήθηκε με τον ανερχόμενο τότε συνθέτη Θάνο Μικρούτσικο, για να προκύψει ένα οριακό αριστούργημα της ελληνικής δισκογραφίας, τα “Τροπάρια για Φονιάδες”. Κεντρικός θεματικός άξονας των δώδεκα τραγουδιών του έργου ο θάνατος ή μάλλον η δολοφονία μιας σειράς ξεχωριστών μορφών της νεότερης πολιτικής ιστορίας εντός κι εκτός των ελληνικών συνόρων.

Πρόκειται για έναν πολύ ξεχωριστό δίσκο για πολλούς λόγους. Πρώτα πρώτα για τη δυνατή ποίηση του Μάνου Ελευθερίου, μ’ έναν λόγο απόλυτα εύστοχο, αιχμηρό, διεισδυτικό, αποκαλυπτικό και ανεξάντλητα ευρηματικό. Έπειτα για τις πανέμορφες μελωδίες του συνθέτη, ο οποίος επιστρατεύει όλο το ήδη καταξιωμένο0 μουσικό του οπλοστάσιο και μας δίνει ολοκληρωμένα τραγούδια που υπηρετούν επάξια τον σπουδαίο ποιητικό λόγο, ενώ ταυτόχρονα έχουν μια τέτοια αμεσότητα στον ακροατή, ώστε να τον παρασύρουν να τα σιγοτραγουδήσει. Παρόλο που ξεχώρισαν αμέσως τα τρία πρώτα τραγούδια του δίσκου (“Νίκος Πλουμπίδης”, “Η δίκοπη ζωή”, “Είσαι η Πρέβεζα και το Κιλκίς”), έχω μια ιδιαίτερη αδυναμία στα λιγότερο ακουσμένα “Περίπατος στη Νιγρίτα”, “Ρόζα Λούξεμπουργκ” και “Ψηλά στα παράθυρα”. Η ενορχήστρωση βέβαια του συνθέτη δεν είναι η συμβατική που επικρατούσε εκείνη την εποχή στο κυρίαρχο ρεύμα του ελληνικού τραγουδιού, καθώς ο Μικρούτσικος, εμποτισμένος βαθιά με τα νάματα όλων των μεγάλων εκφράσεων της μουσικής τέχνης, επιστρατεύει σε μια ιδιοφυή μίξη στοιχεία από τη λαϊκή, τη τζαζ, ακόμη και τη λόγια μουσική γλώσσα, ενώ δε διστάζει σε κάποιες περιπτώσεις να προχωρήσει στην πλήρη αφαιρετικότητα φτιάχνοντας ένα αυθεντικό lied για πιάνο και φωνή, όπως το σπαρακτικό “Είσαι η Πρέβεζα…”.

Για μια ακόμη φορά ο συνθέτης εμπιστεύτηκε τα τραγούδια του στη φωνή της Μαρίας Δημητριάδη, η οποία τα αποδίδει συγκλονιστικά. Εξίσου συναρπαστική και συγκινητική είναι η ερμηνεία του Γιώργου Μεράντζα που ακόμη βρισκόταν στα πρώτα του βήματα. Στα φωνητικά συμμετέχουν επίσης ο Γιάννης Κούτρας και ο Θανάσης Νικόπουλος.

Σπουδαίοι μουσικοί συμμετέχουν στην ερμηνεία των τραγουδιών: Ηλίας Κολοβός (κλαρινέτο), Σωκράτης Άνθης (τρομπέτα), Μάνος Αβαράκης (φυσαρμόνικα), Γιάννης Ζουγανέλης (τούμπα), Σπύρος Καζιάνης (φαγκότο), Βαγγέλης Σκούρας (κόρνο), Νίκος Τουλιάτος (κρουστά), Νότης Μαυρουδής (κλασική κιθάρα), Άγγελος Μπότσης (μπάσο) και πολλοί άλλοι. Αξιοσημείωτο επίσης της έκδοσης είναι ότι το εξώφυλλο σχεδίασε ο Μάνος Ελευθερίου.

Περιεχόμενα / Λίστα Τραγουδιών:
1. ΝΙΚΟΣ ΠΛΟΥΜΠΙΔΗΣ – ΜΑΡΙΑ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗ
2. Η ΔΙΚΟΠΗ ΖΩΗ – ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΕΡΑΝΤΖΑΣ
3. ΕΙΣΑΙ Η ΠΡΕΒΕΖΑ ΚΑΙ ΤΟ ΚΙΛΚΙΣ – ΜΑΡΙΑ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗ
4. ΘΑΝΑΤΟΣ ΑΠΟ ΚΑΗΜΟ – ΜΑΡΙΑ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗ
5. Η ΚΙΒΩΤΟΣ – ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΕΡΑΝΤΖΑΣ www.studio52.gr
6. ΠΕΡΙΠΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΝΙΓΡΙΤΑ – ΜΑΡΙΑ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗ
7. ΡΟΖΑ ΛΟΥΞΕΝΜΠΟΥΡΓΚ – ΜΑΡΙΑ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗ
8. ΨΗΛΑ ΣΤΑ ΠΑΡΑΘΥΡΑ – ΜΑΡΙΑ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗ
9. ΚΩΣΤΑΣ ΜΙΧΟΣ – ΜΑΡΙΑ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗ
10. ΤΑ ΠΑΓΩΝΙΑ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ – ΜΑΡΙΑ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗ
11. ΔΕΝ ΠΗΓΑΙΝΕΙΣ ΔΕΝ ΓΥΡΙΖΕΙΣ – ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΕΡΑΝΤΖΑΣ
12. ΟΤΑΝ ΘΑ ΔΕΙΣ ΚΑΠΝΟ – ΜΑΡΙΑ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗ
13. Η ΔΙΚΟΠΗ ΖΩΗ ΙΙ – ΜΑΡΙΑ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗ

Πηγή: diskovolos58.blogspot.com