Αυτήν την Τετάρτη 11 Νοεμβρίου 2015, ξεκινάμε το μίνι αφιέρωμα στον μεγάλο Ρώσσο σκηνοθέτη Σεργκέι Αϊζενστάιν. Θα προβάλλουμε το “Θωρηκτό Ποτέμκιν” στις 19.00, μια ταινία που θεωρείται από τους περισσότερους κριτικούς ως ένα διαχρονικό αριστούργημα του κινηματογράφου μέχρι σήμερα. Θα ακολουθήσουν η «Ιβάν ο τρομερός» (θα προβληθεί σε δύο συνέχειες) και η «Αλέξανδρος Νιέφσκυ».
Παρακαλούμε να είστε στην ώρα σας ώστε να μη ενοχλούνται οι υπόλοιποι θεατές και μην ξεχνάτε να αφήσετε το αυτοκίνητό σας στο κοντινό χώρο στάθμευσης.
Σημ. Οι προβολές της βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου Αιγαίου πραγματοποιούνται στο Κτίριο Κορνηλάκη (απέναντι από το Κλειστό Γυμναστήριο Ερμούπολης).
(το προτελευταίο λεωφορειάκι φεύγει στις 21.20 και το τελευταίο στις 22.00)
Σας περιμένουμε
Από τη Βιβλιοθήκη
Αλίκη Τσουκαλά
Θωρηκτό Ποτέμκιν | 19.00
Σινεφίλ 1925 | Ασπρόμ. | Διάρκεια: 1 ώρα και 11 λεπτά
Σοβιετική ταινία, σκηνοθεσία Σ. Αιζενστάιν
Η εξέγερση των ναυτών του Θωρηκτού Ποτέμκιν και η υποστήριξή τους από τους κατοίκους της Οδησσού. Μια ταινία σταθμός στα χρονικά του σινεμά.
Το 1925, ο σκηνοθέτης Σεργκέι Αϊζενστάιν γύρισε την κινηματογραφική ταινία Θωρηκτό Ποτέμκιν, η οποία εξιστορεί το χρονικό των τεσσάρων πρώτων ημερών της ανταρσίας. Χωρίζεται στα εξής πέντε κεφάλαια:
- Άντρες και Έντομα, όπου οι ναύτες αρνούνται να φάνε το κρέας.
- Δράμα στο Κατάστρωμα, με την εξέγερση των ναυτών και τη δολοφονία του Βακουλεντσούκ από το βίαιο αξιωματικό.
- Ένας Νεκρός Ζητά Δικαιοσύνη, με τους εργάτες της Οδησσού να θρηνούν το Βακουλεντσούκ.
- Οι Σκάλες της Οδησσού, όπου οι στρατιώτες του τσάρου κατασφάζουν το λαό.
- Συνάντηση με τους Διώκτες, κατά την οποία τα πληρώματα των πλοίων που καταδιώκουν το Ποτέμκιν, επευφημούν τους εξεγερμένους συναδέλφους τους.
Στο Ποτέμκιν ο Αϊζενστάιν εφάρμοσε επαναστατικές τεχνικές στην αφήγηση, όπως η ρεαλιστική (για τα δεδομένα της εποχής) περιγραφή των συγκρούσεων και η απεικόνιση των χαρακτήρων με τέτοιο τρόπο, ώστε ο θεατής να ταυτίζεται με τους εξεγερμένους. Το πλέον καινοτόμο όμως στοιχείο, το οποίο χωρίς υπερβολή διαμόρφωσε το σύγχρονο κινηματογράφο, ήταν το νευρώδες μοντάζ – μέχρι τότε, οι ταινίες έμοιαζαν περισσότερο με κινηματογραφημένα θεατρικά έργα.
Κατά την αρχική προβολή της ταινίας στις σοβιετικές αίθουσες, το κοινό σοκαρίστηκε και η επιτυχία ήταν μάλλον μικρή. Όταν όμως προβλήθηκε σε διεθνή φεστιβάλ και παρά τον καθαρά προπαγανδιστικό χαρακτήρα της, ο Αϊζενστάιν γνώρισε την αποθέωση. Ακόμα κι ο ναζί Γιόζεφ Γκαίμπελς παρατήρησε πως αυτό το υπέροχο φιλμ δεν έχει όμοιό του (…) εάν κάποιος δεν έχει στέρεα πολιτική στάση, θα μπορούσε να γίνει μπολσεβίκος παρακολουθώντας το.
Σήμερα, το Θωρηκτό Ποτέμκιν θεωρείται ένα από τα διαχρονικά αριστουργήματα του παγκόσμιου κινηματογράφου. Σκηνές από την ταινία έχουν αναπαραχθεί εν είδει φόρου τιμής σε πλήθος μεταγενέστερων ταινιών, όπως στους Αδιάφθορους (Μπράιαν ντε Πάλμα), το Μπραζίλ (Τέρι Γκίλιαμ), τον Πόλεμο των Άστρων 3 (Τζορτζ Λούκας) κ.ά.
Όπως λέει και ο Μαρκ Φερρό, «…στην περίπτωση του Θωρηκτού Ποτέμκιν ο θρύλος κατόρθωσε να προσλάβει τα χαρακτηριστικά της ιστορίας». Ο ίδιος ο σκηνοθέτης της παραδέχεται πως το περιστατικό αυτό της εξέγερσης είχε περιπέσει σε λήθη […] αμυδρά το θυμούνταν και συζητούσαν γι΄αυτή ακόμα λιγότερο Έτσι, η σφαγή δεν διαδραματίστηκε ποτέ στις σκάλες Ρισελιέ, ενώ αποσιωπάται το άδοξο τέλος του αήττητου πλοίου.»
