Πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για τον εορτασμό των
«Ευρωπαϊκών Ημερών Πολιτιστικής Κληρονομιάς (ΕΗΠΚ)» 2024
«Ανιχνεύοντας Διαδρομές, Δίκτυα και Δεσμούς στην Πολιτιστική Κληρονομιά»,
27-29 Σεπτεμβρίου 2024
Η Διεύθυνση Αρχαιολογικών Μουσείων, Εκθέσεων και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων του ΥΠ.ΠΟ., ως εθνικός συντονιστής, απευθύνει, για μια ακόμα χρονιά, πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για συμμετοχή στην κοινή δράση του Συμβουλίου της Ευρώπης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης «Ευρωπαϊκές Ημέρες Πολιτιστικής Κληρονομιάς (ΕΗΠΚ)/European Heritage Days (EHD)», με στόχο την ευαισθητοποίηση του κοινού για την ανάγκη προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς έναντι σειράς προκλήσεων της σύγχρονης εποχής. [Για περισσότερα σχετικά με τον θεσμό δείτε τον σύνδεσμο: www.europeanheritagedays.com/EHDProgramme/About/About-Us].
Και φέτος, υιοθετείται από τη χώρα μας το κοινό πανευρωπαϊκό θέμα εορτασμού των “European Heritage Days 2024”: Routes, Networks and Connections με ελληνικό τίτλο: Ανιχνεύοντας Διαδρομές, Δίκτυα και Δεσμούς στην Πολιτιστική Κληρονομιά [Δείτε σχετικά τον σύνδεσμο www.europeanheritagedays.com/Shared-Theme.
Η επιλογή του θέματος έχει προκύψει από τη συνέργεια των προγραμμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης “Ευρωπαϊκές Ημέρες Πολιτιστικής Κληρονομιάς” και “Πολιτιστικές Διαδρομές της Ευρώπης” (Cultural Routes Programme)1 που στόχο έχει να διατηρήσει και να αναδείξει τον πολιτιστικό πλούτο της Ευρώπης μέσω μιας σειράς θεματικών διαδρομών, οι οποίες διασυνδέουν μνημεία, ιστορικούς τόπους και πολιτιστικούς χώρους, δίνοντας έμφαση στον πολιτιστικό τουρισμό, ως στοιχείο της βιώσιμης ανάπτυξης. Επιπλέον, ο φετινός εορτασμός συμπίπτει με την 70η επέτειο της υπογραφής της Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Σύμβασης (European Cultural Convention, Παρίσι 1954), που αποσκοπεί στην ενίσχυση, εμβάθυνση και περαιτέρω ανάπτυξη του ευρωπαϊκού πολιτισμού, χρησιμοποιώντας τον τοπικό/εθνικό πολιτισμό ως σημείο εκκίνησης και ενθαρρύνοντας πολιτιστικές δράσεις ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος μεταξύ των συμβεβλημένων μελών.
Το θέμα καλύπτει πτυχές τόσο της υλικής όσο και της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς μας που απηχούν το γεγονός ότι κοινότητες, λαοί, χώρες και πολιτισμοί έχουν ποικιλοτρόπως συνδεθεί στο πέρασμα του χρόνου και οι δεσμοί αυτοί αποτυπώνονται σε κοινές αξίες, πρακτικές και επιτεύγματα, πολλά από τα οποία διασώζονται μέχρι σήμερα και συνεχίζουν να επηρεάζουν και ενδεχομένως να διαμορφώνουν τον τρόπο ζωής μας, ενώ ταυτόχρονα οι άνθρωποι διακατέχονται από την κοινή επιδίωξη για προστασία και ανάδειξη των ιστοριών και τόπων που συνθέτουν την ατομική και συλλογική μνήμη. Η πολιτιστική κληρονομιά ενός τόπου αντιπροσωπεύει την ταυτότητα και συνέχειά του, αλλά επίσης αντανακλά τις επιρροές, τις ιδέες των ανθρώπων που έχουν μετακινηθεί σε αυτόν και έχουν συνδιαμορφώσει την ταυτότητά του μέσα στον χρόνο.
Από τα κτήρια και τα μνημεία, τους δρόμους και τα σπίτια έως τη γαστρονομία, τις τελετές και τη γλώσσα μας, όλα είναι προϊόντα μετακίνησης των ανθρώπων στην Ευρώπη αλλά και πέρα από αυτή.
Το θέμα προσφέρει την ευκαιρία εξερεύνησης του παρελθόντος μέσα από δύο κατευθύνσεις:
- τις φυσικές (γεωγραφικές) διαδρομές που έχουν ακολουθήσει οι άνθρωποι κατά τις μετακινήσεις τους από τόπο σε τόπο και τα ταξίδια που πραγματοποιούσαν σε καιρούς ειρήνης και πολέμου (για κατακτήσεις, μετανάστευση, εμπόριο, προσκύνημα, καλλιέργειες, ανακαλύψεις), καθώς και τα ίχνη που έχει αφήσει η παρουσία τους σε άλλους τόπους ή τις επιδράσεις που έχουν δεχθεί από άλλους λαούς.
- τις θεματικές συνδέσεις και δεσμούς, δηλαδή ιδέες, αξίες και πρακτικές που γεννήθηκαν και σφυρηλατήθηκαν μέσα από την ανάγκη των ανθρώπων για τη δημιουργία δικτύων και δεσμών στο παρελθόν, πολλοί από τους οποίους μπορεί να υφίστανται ακόμα και σήμερα (θρησκεία, αθλητικοί αγώνες κ.ά.).
Ο εορτασμός του θέματος όμως δεν περιορίζεται στην ανίχνευση και ανάδειξη ιστοριών του παρελθόντος αλλά προσφέρει το έναυσμα και τη δυνατότητα για στοχασμό σε σχέση με τη δημιουργία νέων δικτύων και δεσμών που αναπτύσσουν οι άνθρωποι σήμερα, δηλαδή, πώς, σε μια εποχή ταχύτατης ψηφιακής διασυνδεσιμότητας, συνδέονται πέρα από σύνορα, μέσω κοινών χαρακτηριστικών, ενδιαφερόντων και προσδοκιών, παράγοντας έναν νέο υλικό και άυλο πολιτισμό.
Με βάση τα παραπάνω, παρακινούμε όλους τους πολιτιστικούς φορείς να αντιμετωπίσουν την παρούσα πρόσκληση ενδιαφέροντος ως αφετηρία για τη διοργάνωση εκδηλώσεων που θα απευθύνονται σε ποικίλες ομάδες κοινού, με έμφαση στην εμπλοκή νέων ηλικιών. Στο πλαίσιο αυτό καλούνται οι διοργανωτές δράσεων να ανακαλύψουν και να προβάλουν συναρπαστικές ιστορίες παλαιότερων δεσμών που θα αντανακλούν συμπεριληπτικές πρακτικές (πέρα από εθνικισμούς και τοπικισμούς), τόσο επίκαιρες και αναγκαίες, θα τονίζουν τη σημασία της ποικιλομορφίας ως μέσου για την κοινωνική συνοχή και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θα προάγουν την ευρωπαϊκή διάσταση της κοινής πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το θέμα, μπορείτε να συμβουλευτείτε το εγχειρίδιο που έχει προετοιμαστεί με τον τίτλο Routes, Networks and Connections, το οποίο περιέχει μια γενικότερη θεώρηση του θέματος, ιδέες για εκδηλώσεις και κατευθυντήριες γραμμές [Δείτε τον σύνδεσμο: Heritage of Routes Networks and Connections – European Heritage Days 2024_0.pdf].
Ο φετινός εορτασμός των ΕΗΠΚ θα διαρκέσει από 27 έως 29 Σεπτεμβρίου 2024.
Οι δράσεις που θα σχεδιαστούν μπορούν να είναι είτε με φυσική παρουσία του κοινού στο οποίο απευθύνονται, είτε με εικονικά/ψηφιακά μέσα. Οι ψηφιακές δράσεις που θα προγραμματιστούν μπορεί να προβάλλονται σε πραγματικό αλλά και μη χρόνο και, εκτός από τα ηλεκτρονικά μέσα των φορέων τους (ιστοσελίδες, σελίδες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κ.λπ), θα φιλοξενηθούν και στη σελίδα των ΕΗΠΚ στο Facebook www.facebook.com/EHDaysGR
Το Σαββατοκύριακο (28-29.09.2024) του εορτασμού η είσοδος στα μουσεία, καθώς και στους αρχαιολογικούς χώρους του Κράτους είναι ελεύθερη σύμφωνα με την αρ. ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΠΚ/ΔΑΜΕΕΠ/ΤΑΜΣ/346553/247338/5874/3323/27.06.2019 K.Υ.Α. (ΦΕΚ 2666/Β/01.07.2019), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει.
Ως ημερομηνία λήξης της προθεσμίας υποβολής δελτίων συμμετοχής ορίζεται η Παρασκευή 28 Ιουνίου 2024.
Παραμένουμε στη διάθεσή σας για κάθε διευκρίνιση.
Η Αναπληρώτρια Προϊσταμένη της ΔΑΜΕΕΠ
Νικολέττα Σαραγά
Αρχαιολόγος