Ένα περιβαλλοντικό οδοιπορικό μιας ομάδας μαθητών του 2ου Λυκείου Σύρου στην προστατευόμενη περιοχή της Απάνω Μεριάς.
Είμαστε μια ομάδα μαθητών του 2ου Λυκείου Σύρου, λίγες μόλις μέρες πριν το 2000. Νομίζουμε ότι είναι πια καιρός να σκύψουμε στο μεγάλο πρόβλημα του καιρού μας, την καταστροφή του περιβάλλοντος, να το αντιμετωπίσουμε με νηφαλιότητα και να δώσουμε τις λύσεις που πρέπει, με γνώμονα το μέλλον του πλανήτη μας και όχι το προσωπικό μας ιδιοτελές συμφέρον. Η γη που μας φιλοξενεί εδώ και χιλιάδες χρόνια βρίσκεται σε κίνδυνο. Η καταστροφή της φύσης προχωράει με γοργούς ρυθμούς και τα περιθώρια αντίδρασης από την πλευρά μας στενεύουν. Το να σταματήσουμε τη συνεχιζόμενη καταστροφή δεν είναι πια αρκετό, πρέπει να αγωνιστούμε για την επανάκτηση του ήδη κατεστραμμένου περιβάλλοντος.
Οι σκέψεις αυτές μας οδήγησαν στην έκδοση αυτού του βιβλίου, που είναι μια κατάθεση του προβληματισμού μας κι έχει σαν στόχο να ευαισθητοποιήσει όσο το δυνατόν περισσότερους, ώστε να μην επιτραπεί η καταστροφή του μοναδικού αυτού συριανού τοπίου, του μουσείου της Απάνω Μεριάς.
Εμείς, όντας μαθητές και θέλοντας να συνεισφέρουμε στην προστασία του περιβάλλοντος, στα πλαίσια των δυνατοτήτων μας, αποφασίσαμε τη σχολική χρονιά 1998-99 να υιοθετήσουμε μια από τις πιο όμορφες περιοχές του νησιού μας και να συμμετάσχουμε στο πρόγραμμα της Γενικής Γραμματείας Νέας Γενιάς «Υιοθετώ και Προστατεύω μια Οικολογικά Ευαίσθητη Περιοχή». Υιοθετήσαμε το βουνό Σύριγγας, που έχει ενταχθεί στο ευρωπαϊκό Δίκτυο NATURA 2000, όπως και ολόκληρη την Απάνω Μεριά-Σύρου. Στις πορείες γνωριμίας που κάναμε στην Απάνω Μεριά συνειδητοποιήσαμε τη σπουδαιότητα του ανέγγιχτου απ’ την «ανάπτυξη» τοπίου. Κατανοήσαμε ότι ολόκληρη η βορεινή πλευρά του νησιού μας είναι ένα μεγάλο μουσείο, είναι ο τόπος που μας αποκαλύπτει εύγλωττα την προέλευσή μας και σηματοδοτεί την ιστορική πορεία των κατοίκων του αρχιπελάγους για χιλιάδες χρόνια. Είναι η συριανή ταυτότητά μας.
Πόσο κινδυνεύει όμως η Απάνω Μεριά από το πνεύμα της εποχής, ποιο είναι το μέλλον της;
******
Η Απάνω Μεριά είναι ένας σημαντικός οικότοπος με μεγάλο αρχαιολογικό ενδιαφέρον και σήμερα πλέον προστατεύεται από την ελληνική νομοθεσία, σαν περιοχή ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους, και από την ευρωπαϊκή, λόγω ένταξης του Σύριγγα στο NATURA 2000.
Δίπλα στη γεωργία, την κτηνοτροφία και τη μελισσοκομία στην Απάνω Μεριά θα μπορούσαν να αναπτυχθούν και μερικές ήπιες μορφές τουρισμού, όπως είναι ο αγροτουρισμός, ο οικοτουρισμός και ο πεζοπορικός τουρισμός. Στην κατεύθυνση αυτή ο Δήμος Άνω Σύρου φτιάχνει ήδη μικρά κέντρα προώθησης των αγροτικών και μελισσοκομικών προϊόντων της Απάνω Μεριάς.
Η φιλοσοφία του αγροτουρισμού είναι απλή. Ο αγρότης αποκτά κίνητρα για να προωθήσει τη βιολογική και γενικά φιλική προς το περιβάλλον γεωργία, χωρίς φυτοφάρμακα και λιπάσματα και προσφέρει τα προϊόντα του σε τιμές λογικές στους επισκέπτες. Τα άνυδρα προϊόντα της Απάνω Μεριάς, που είναι στην ουσία βιολογικά, τα φρέσκα τυράκια, το κρασί, το μέλι, η γύρη, το κερί, ο βασιλικός πολτός, οι λιαστές ντομάτες, η κάπαρη, το φασκόμηλο, το θυμάρι, ο αγούδουρας, τα λουκάνικα και οι λούζες γίνονται περιζήτητα. Επίσης, αν ο αγρότης και ο μελισσοκόμος θελήσουν, μπορούν να δέχονται από την Ελλάδα και το εξωτερικό επισκέπτες που θέλουν να ζήσουν τη ζωή στο κτήμα και να μυηθούν στα μυστικά της αγροτικής ζωής. Αλλά και ο πεζοπορικός τουρισμός φαίνεται πως έχει μέλλον σε περιοχές σαν την Απάνω Μεριά, όπου ο επισκέπτης μπορεί μέσα από τα παλιά μονοπάτια να γνωρίσει το κυκλαδίτικο τοπίο, τα φυτά, τα ζώα, την ψυχή του νησιού.
Αυτό πιστεύουμε πως είναι το μέλλον της Απάνω Μεριάς.
(Απόσπασμα από το επιμύθιο του βιβλίου Πορεία στην Απάνω Μεριά όπου οι μαθητές που πήραν μέρος στο πρόγραμμα «Υιοθετώ και Προστατεύω μια Οικολογικά Ευαίσθητη Περιοχή» συνοψίζουν την εμπειρία τους).
Το βιβλιαράκι που προέκυψε απ’ αυτή τη δραστηριότητα μπορείτε να το ξεφυλλίσετε ή να το κατεβάσετε σε μορφή pdf εδώ ή παρακάτω:
