“Πελέκεις από ίασπη στο Αιγαίο και την Ανατολία. Η εμφάνιση ενός νέου δικτύου επικοινωνίας” ήταν ο τίτλος της διάλεξης (στην αγγλική γλώσσα), που έδωσε την Παρασκευή 5 Οκτωβρίου 2018 και ώρα 19:00 στο Σουηδικό Ινστιτούτο Αθηνών (Μητσαίων 9, Αθήνα) ο Lasse Sørensen (Ancient Cultures of Denmark and the Mediterranean, The National Museum of Denmark).
“Η μεγαλύτερη πηγή ίασπη (νεφρίτη ή ιαδεΐτη) στο Αιγαίο εντοπίζεται στο κυκλαδίτικο νησί της Σύρου. Κατά τη διάρκεια μιας επιφανειακής επισκόπησης, εντοπίστηκαν για πρώτη φορά φολίδες απολέπισης και προπαρασκευαστικές μορφές εργαλείων παλαιάς ηλικίας που καταδεικνύουν την ύπαρξη διαφόρων τοποθεσιών κατεργασίας του γύρω από τα μεγάλα λατομεία ιαδεΐτη της Σύρου. Ακολούθησε μια σειρά από αναλύσεις XRD και ICP προκειμένου να ταξινομηθούν τα ακριβή τους ιχνοστοιχεία.”
Όπως αναφέρει σχετικά ο Lasse Sørensen: “Στο πλαίσιο μιας μελέτης ευρημάτων πελέκεων από ίασπη στο Αιγαίο και την Ανατολία βρέθηκαν αυτά τα σπάνια αντικείμενα σε διάφορες νεολιθικές και πρωτοχαλκές θέσεις, επιτρέποντας έτσι συγκρίσεις μεταξύ των αρχαιολογικών αντικειμένων από το ορυκτό αυτό. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι μερικοί πελέκεις προέρχονται από τα κοιτάσματα ιαδεΐτη των ιταλικών Άλπεων, άλλοι από τα τοπικά κοιτάσματα της Σύρου και άλλοι από άγνωστες ακόμη πηγές της δυτικής και της ανατολικής Μεσογείου.
Ένα άλλο σημαντικό αποτέλεσμα ήταν η ανακάλυψη πελέκεων από ιαδεΐτη προερχόμενου από την Σύρο στην θέση Çukuriçi Höyük της δυτικής Ανατολίας. Οι πελέκεις αυτοί βρέθηκαν σε στρώματα που χρονολογούνται με C14 περ. στο 6500 π.Χ., γεγονός που τους καθιστά την πρώτη μαρτυρία εκμετάλλευσης ιαδεΐτη παγκοσμίως, σύγχρονη με τους πρωτοπόρους γεωργούς στην δυτική Ανατολία.”
Η διάλεξη αυτή εντάσσεται στη σειρά διαλέξεων, που ξεκίνησαν το 2013 με σκοπό την παρουσίαση νέων ευρημάτων, ανασκαφών, ερευνητικών μελετών για την προϊστορία του Αιγαίου, καθώς και όμορων περιοχών, όπως η Κύπρος και η Μικρά Ασία, από την Παλαιολιθική έως και την Πρώιμη Εποχή του Σιδήρου (Γεωμετρικούς χρόνους), σε συνεργασία με το Σουηδικό Ινστιτούτο Αθηνών, όπως ανήγγειλε ο «Αιγεύς – Εταιρεία Αιγαιακής Προϊστορίας».
Όπως αναφερόταν στην τότε ανακοίνωση: «Οι Αιγαιακές Διαλέξεις φιλοδοξούν να μην προστεθούν απλώς στην πλούσια δραστηριότητα ομιλιών που λαμβάνουν χώρα ετησίως στην Αθήνα και σε όλον τον κόσμο, αλλά να σηματοδοτήσουν μια νέα προσέγγιση στην ανοιχτή επικοινωνία μεταξύ της ερευνητικής κοινότητας αλλά και του κοινού. Το ενδιαφέρον τους εστιάζεται ως επί το πλείστον στην παρουσίαση νέων ευρημάτων και νέων ανασκαφών, καθώς και στην ίδια την ανασκαφική πράξη προκειμένου να αποκτηθεί συνολικότερη εικόνα αυτής. Η διεπιστημονική προσέγγιση και ερμηνεία, καθώς και η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε, ανασκαφική ή ερευνητική, αποτελούν επιθυμητά θέματα παρουσίασης και συζήτησης. Επιπλέον, ιδιαίτερη σημασία δίνεται στη σχέση των αρχαιολόγων και των ανασκαφών με την τοπική κοινωνία, και στο διάλογο με το ακροατήριο στο τέλος κάθε διάλεξης».
Εκτενείς περιλήψεις των διαλέξεων θα παρουσιάζονται στον ιστότοπο του Αιγέα και θα δημοσιεύονται αργότερα στο περιοδικό “Αιγαιακές Σπουδές”. Επιπλέον, με τη σύμφωνη γνώμη των ομιλητών, οι διαλέξεις θα βιντεοσκοπούνται με στόχο να αποτελέσουν την απαρχή ενός πολύτιμου αρχειακού υλικού για την προϊστορική αρχαιολογία, προσβάσιμου και σε αυτούς που δεν μπόρεσαν να παρευρεθούν στη διάλεξη.
Η εκδήλωση διοργανώθηκε από την Αιγεύς – Εταιρεία Αιγαιακής Προϊστορίας και το Σουηδικό Ινστιτούτο Αθηνών.
Πληροφορίες:
www.aegeussociety.org/lecture/jade-axes-in-the-aegean-and-anatolia/
www.sia.gr/en/events.asp?tid=0&eid=102&date=05/10/2018
www.archaiologia.gr/print-article/?print=51836
