Την 12η Νοεμβρίου του 1997, μετά από πρόταση της Πανελλήνιας Ένωσης Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης, το Δημοτικό Συμβούλιο του τέως Δήμου Ερμούπολης με την 299 απόφασή του, καθιέρωσε την 11η Οκτωβρίου ως ημέρα τιμής στους ήρωες συμπατριώτες μας και το κτήμα Χαρτουλάρη, χαρακτηρίστηκε ως «Χώρος Θυμάτων Κατοχής».
Ας δούμε πως καταλήξαμε σε αυτό διαβάζοντας τι αναφέρουν οι δύο ιστορικές αποφάσεις παρακάτω:
Το 1981 επί Δημαρχίας Γιάννη Μανούσου, ο τότε Αντιπρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου κ. Αντώνης Μαρκουλής είχε εισηγηθεί και είχε γίνει ομόφωνα δεκτό, την ανέγερση μνημείου στη μνήμη των 8.000 ανθρώπων που χάθηκαν στα χρόνια της κατοχής στην Σύρο από πείνα.
Στην εισήγηση του ανέφερε όσα τραγικά συνέβησαν εκείνη τη σκοτεινή περίοδο της ιστορίας: “Τα χρόνια της κατοχής στην Ερμούπολη πέθαναν περίπου 8000 άνθρωποι, από την πείνα και αυτό γιατί δεν δέχθηκαν έμμεσα ή άμεσα να συνεργασθούν με τον κατακτητή. Έχουν περάσει τόσα χρόνια και δυστυχώς μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει ένα μνημείο που να θυμίζει σε όλους τους νεωτέρους το δράμα της γενιάς του 1940. Το δράμα των χιλιάδων παραμορφωμένων από την πείνα παιδιών που πέθαναν με το στόμα ανοικτό ζητώντας ένα κομμάτι ψωμί. Το δράμα των παλικαριών που νίκησαν στα βουνά της Αλβανίας και πέθαναν λησμονημένα από όλους με έναν άγριο αργό θάνατο. Το δράμα των μητέρων που κουβαλούσαν για να θάψουν τα νεκρά παιδιά τους, τέλος το δράμα ενός ολόκληρου λαού που μπορεί μεν να συγχωρεί αυτούς που τον περιφρόνησαν και τον άφησαν να πεθάνει, αλλά πού πρέπει γι’ αυτούς που έρχονται να φυλά την αλήθεια για τα γεγονότα. Κύριε Πρόεδρε Εισηγούμαι δι’ υμών προς το Δημοτικό Συμβούλιο, όπως στηθεί μνημείο μέσα στο κτήμα Χάρτουλάρη (παλαιό Νεκροταφείο) για να θυμίζει σε όλους τις τραγικές στιγμές του 1940-1944. Παρακαλώ πάνω σε αυτό το θέμα, να ληφθεί απόφασις του Δημοτικού Συμβουλίου και το μνημείο αυτό να στεφανώνεται όπως όλα τα άλλα Ηρώα.”
Πηγή: Ιστορία της Ελλάδας του 20ου αιώνα
Το ανωτέρω μνημείο ανεγέρθηκε επί δημαρχίας Λευτέρη Πιταούλη και έχει χαραγμένα επ’ αυτού τα εξής: «Οι οκτώ χιλιάδες νεκροί από πείνα της ιταλογερμανικής κατοχής στέλνουν σ’ όλο τον κόσμο μήνυμα ειρήνης»
Το θέμα των θυμάτων της κατοχής επανήλθε πάλι προς συζήτηση στις 12.11.1997 και το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Ερμούπολης, καθιέρωσε με την 299 ομόφωνη απόφασή του, την 11η Οκτωβρίου ως Δημοτική Εορτή κατά την οποία θα πραγματοποιούνται εκδηλώσεις μνήμης στους ήρωες συμπατριώτες μας και παράλληλα το κτήμα Χαρτουλάρη, χαρακτηρίστηκε ως «Χώρος Θυμάτων Κατοχής».
Στην απόφαση αυτή του Δημοτικού συμβουλίου συνετέλεσε η εισήγηση/αίτημα του κ. Φιλάρετου, Προέδρου τότε της Περιφέρειας Νήσων Αιγαίου της Πανελλήνιας Ένωσης Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης, ο οποίος πραγματοποιώντας αρκετές επισκέψεις σε διάφορα νησιά, είχε αντιληφθεί ότι είχαν καθιερωθεί σε αυτά ως “Εθνική Δημοτική Εορτή” με αποφάσεις των Δημοτικών ή των Κοινοτικών του Συμβουλίων, η ημερομηνία Απελευθέρωσης τους από τους γερμανούς κατακτητές και ζήτησε το ίδιο να γίνεται και στην Σύρο με τους τόσους νεκρούς στην κατοχή.
Ακολούθως ο τότε δημοτικός σύμβουλος και μετέπειτα Βουλευτής Κυκλάδων του ΣΥΡΙΖΑ, κ. Αντώνης Συρίγος είχε προτείνει με τη σειρά του, η ημέρα αυτή να καθιερωθεί και ως επίσημη εορτή τιμής και μνήμης των συμπολιτών μας που πέθαναν εξ αίτιας της πείνας και των κακουχιών κατά την εχθρική κατοχή.
Ιδιαίτερα φορτισμένη συναισθηματικά στιγμή υπήρξε όταν ο κ. Αντώνης Αλμπανόπουλος, ανέφερε ότι ο ίδιος σε νεαρά ηλικία τότε έζησε την πείνα και τις κακουχίες και ο πατέρας του υπήρξε θύμα του λοιμού της εποχής εκείνης.
Κλείνοντας να αναφέρουμε ότι ο Καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Κρήτης και λάτρης της Σύρου κ. Χρήστος Λούκος, αναφέρει χαρακτηριστικά «τους τρεις πρώτους μήνες του 1942 πέθαναν 1.012 Ερμουπολίτες, δηλαδή 3-4 φορές περισσότεροι από όσους πέθαιναν όλον τον χρόνο σε ομαλές περιόδους».
Διαβάστε τις αποφάσεις παρακάτω:
