150 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΔΡΥΣΗ ΤΗΣ ΕΡΥΘΡΑΣ ΗΜΙΣΕΛΗΝΟΥ
Τίμηση τον Μάρκου Πιτσιπιου (Marko Pasa)
Η Ερυθρά Ημισέληνος (αντίστοιχο του Ερυθρού Σταυρού) γιόρτασε τα 150 χρόνια ίδρυσης της στην Antalia στις 29/10/2018 και ονόμασε την εκδήλωση Onur Gecesi (= Τιμητική βραδιά). Η εκδήλωση ξεκίνησε το πρωί σε μία κατάμεστη αίθουσα προσκεκλημένων όλων των Διοικητών του Οργανισμού, όλων των στελεχών, όλων των Προέδρων ανά πόλη, συγγενείς των πεσόντων κατά την εκτέλεση του καθήκοντος τους και των τραυματισμένων που επέζησαν. Ως τιμώμενο πρόσωπο παραβρέθηκε και η δισέγγονη του ιδρυτή της Ερυθράς Ημισελήνου και 1ου Προέδρου του, του ιατρού Μάρκου Πιτσιπιού (Marko Pasa), η κ. Δέσποινα Ανάτς με τον σύζυγο της κ. Ευστάθιο Ανάτς.
Η τελετή ξεκίνησε με τον λόγο του Γενικού Προέδρου του Kizilay, ιατρού κ. Kerem Kinik, με αναφορά στο ιστορικό της οργάνωσης, το έργο που ανάπτυξε παγκόσμια όχι μόνο στην Τουρκία. Στη συνέχεια απονεμήθηκε στην κ. Δέσποινα Ανάτς ονομαστικό ευχαριστήριο δίπλωμα και τιμητικό παράσημο για την ανεκτίμητη και μοναδική προσφορά του προπάππου της Μάρκο Πασά. Η ατμόσφαιρα ήταν φορτισμένη με συγκίνηση και ενθουσιασμό από το κοινό. Στη συνέχεια απονεμήθηκαν διπλώματα και παράσημα και στους Προέδρους, στους γονείς των πεσόντων και των τραυματιών.
Το ίδιο βράδυ ο Πρόεδρος κ. Kerem Kinik παρείχε γεύμα σε όλους τους προσκεκλημένους με πλούσιο πρόγραμμα διασκέδασης σχετικό με την Ερυθρά Ημισέληνο.
Η Ερυθρά Ημισέληνος τίμησε για μία ακόμη φορά τον συμπολίτη μας αείμνηστο ιατρό Μάρκο Πιτσιπιό (Marko Pasa) για τη συμβολή του στην ίδρυση της Ερυθράς Ημισελήνου στην Τουρκία. Ο εκλιπών γεννήθηκε στη Σύρο το 1824, σπούδασε στην Αυτοκρατορική Στρατιωτική Ιατρική Σχολή στην Κωνσταντινούπολη και ήταν ο άνθρωπος που άφησε βαθιά το στίγμα του στην ιατρική και στα δρώμενα της εποχής εκείνης. Υπήρξε το 1861 αρχίατρος της Υψηλής Πύλης επί Σουλτάνου Ablulariz, υπεύθυνος φαρμακείου των ανακτόρων και διορίστηκε «Στρατιωτικός Γενικός Υπουργός Νοσοκομείων». Το 1871 έγινε Πρύτανης στη Στρατιωτική Ιατρική Σχολή Κωνσταντινούπολης για 17 συνεχόμενα έτη μέχρι τον θάνατο του. Το 1877 διορίζεται μέλος της Γερουσίας.
Το μεγάλο του επίτευγμα όμως ήταν ότι το 1868 ίδρυσε μαζί με τους ιατρούς Abdullah Bey, Kimirli Aziz Bey και τον στρατιωτικό Serdar-I Ekrem, Omer Pasa την Ερυθρά Ημισέληνο, το αντίστοιχο του Ερυθρού Σταυρού. Ήταν ο 1ος Έλληνας που πήρε τον βαθμό Ταξίαρχου, δηλαδή έγινε Πασάς.
Είναι γνωστή η παροιμία «πες το παράπονο σου στον Μάρκο Πασά» (DERDINI MARKO PASAYA ANLAT) που έγινε συνώνυμο με την πραγματοποίηση δικαίου και άδικου παράπονου που πιθανότητα να είχε κάποιος.
Ο Μάρκο Πασά τιμήθηκε τόσο εν ζωή όσο και μετά τον θάνατο του.
Π.Π
Πηγή: Εφημερίδα “Ο Πολίτης”, Δεκέμβριος 2018
[Ευχαριστούμε πολύ τις Εκδόσεις “Τσουκάτου” για την άδεια αναδημοσίευσης του άρθρου]
Η ζωή του Μάρκο Πασά (Marko Pasa) ή Πιτζιπιού
Ο Μάρκο Πασάς (Marko Pasa) ή Πιτζιπιός (τ πραγματικό του όνομα) ήταν ένας ρωμιός γιατρός του Οθωμανικού κράτους. Ημερομηνία γέννησης του είναι το 1824 (πληροφορίες από: Yrd.Doc.Dr.Cagatay Ustun, Ege Universitesi Tip Fakultesi, Tip Etigi ve Tip Tarig ABD, Bornova / IZMIR, Van Tip Dergisi, Cilt:8, Sayi: 4, Ekim/2001).
Γεννήθηκε στο νησί της Σύρου από εύπορη οικογένεια. Στην συνέχεια εγκαταστάθηκε στην Κωνσταντινούπολη μαζί με την οικογένεια του όπου τελείωσε την Ιατρική Στρατιωτική Σχολή (Mekteb-i Tibbiye-i Sahanes-Yi). Τελείωσε με το βαθμό Miralay (Albay). Την χρονιά που αποφοίτησε διορίστηκε διευθυντής του Χειρουργικού τμήματος του νοσοκομείου της σχολής το1851. Σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα έγινε διάσημος και πήρε το βαθμό του ταξίαρχου (Tuggerneral) και ήταν ο πρώτος γιατρός που πήρε αυτό το αξίωμα. Του εδόθη δε επιπλέον οφίκιο που δίνονταν μόνο στους οσμανλίδες, παρόλο που ήταν Ρωμιός, το αξίωμα του Πασά (Pasa).
Το 1839 ιδρύεται το Τμήμα Φαρμακευτικής στην Αριστοκρατική Ιατρική Σχολή Κωνσταντινουπόλεως όπου και διδάσκει. (“Ρωμηοί Φαρμακοποιοί της Κωνσταντινούπολης και η δράση τους από το 1840 έως σήμερα”, σελ. 25, Θεόδωρος Κυρκούδης 2009)
Το 1861 ο Σουλτάνος Abdulaziz τον διόρισε ως αρχίατρο στο παλάτι και κατά την διάρκεια που υπηρετούσε στο παλάτι διορίστηκε και ως διευθυντής (Dekan) της Ιατρικής σχολής (Mekteb-i Tibbiye-i Sahanes-Yi) μέχρι τον θάνατό του με αξιοσύνη. Την ίδια εποχή πήρε επιπλέον το αξίωμα του Αντιστράτηγου (Korgeneral).
Το 1878 την εποχή του σουλτάνου του ΙΙ Abdulhamid διορίστηκε μέλος της γερουσίας (Meclis-i Ayan –senato).
Στις 14 Απριλίου 1878 ίδρυσε το Hilal-i Ahmer μαζί με τους Dr. Abdullah Bey, Kirimli Aziz Bey και Serdar-I Ekrem Βey την μετέπειτα Ερυθρά Ημισέληνο (Kizilay) αντίστοιχο του Ερυθρού Σταυρού και διετέλεσε ως πρόεδρος (10 χρόνια) έως το θάνατό του όπου το 1888 απεβίωσε στην Κωνσταντινούπολη στην νήσο Αντιγόνη (Burgaz) στο σπίτι του. Κηδεύτηκε στην Κουσκουτσούκη και ο τάφος του υπάρχει μέχρι σήμερα στο ελληνικό νεκροταφείο. Με τον θάνατό του δημιουργήθηκε ένα λεκτικό (deyim) (Derdini Marko Pasaya Anlat) που σημαίνει πες τον καημό σου στον Marko Pasa. Αυτό είναι ένα λεκτικό (deyim) που μέχρι και τις μέρες μας γνωρίζει ο κάθε τούρκος.
Είχε πολλά παιδιά τα οποία πέθαναν από επιδημία διφθερίτιδας όπως και η σύζυγος του Ευτέρπη. Τρία όμως παιδιά έζησαν, μεγάλωσαν και έκαναν απογόνους:
Οι δύο κόρες του Μαρίκα και Ερρίετα και ο γιος του Γεώργιος Πιτσιπιός (Αποστολίδης).
Για τις δύο κόρες του παραθέτω φωτογραφίες. Δεν ξέρω κάτι για τους απογόνους τους.
Για τον Γιώργο όμως, ο οποίος ήταν παππούς μου και είμαι δισέγγονη του Marko Pasa σας πληροφορώ ότι είχε δύο κόρες. Την Ευτέρπη (όπως το όνομα της γιαγιάς) και την Κυβέλη.
Η κάθε μία γέννησε από δύο παιδιά και σήμερα ζουν:
4 δισέγγονα
8 τρισέγγονα
11 τετρασέγγονα
Τα περισσότερα ζουν στην Ελλάδα και κάποια στην Αγγλία.
Το εξοχικό του σπίτι στην νήσο Αντιγόνη (Burgaz) σήμερα ανήκει στην Ερυθρά Ημισέλινο (Kizilay) και έχει γίνει μουσείο στο όνομα του ποιητή Sait Faik ο οποίος ζούσε σε αυτό το σπίτι μετά από τον Μάρκο Πασά.
Πηγή: http://marko-pasa.blogspot.gr
Photography and Graphic Design Copyright © Ioannis Biros
