Την Πέμπτη 12 Μαΐου, πραγματοποιήθηκε η πρώτη συνέντευξη τύπου του Καλλιτεχνικού Διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου Γιάννη Μόσχου, ο οποίος ανακοίνωσε στα ΜΜΕ τον καλλιτεχνικό προγραμματισμό για το καλοκαίρι 2022 και μια πρώτη παρουσίαση του προγραμματισμού για τη χειμερινή θεατρική περίοδο 2022-2023. Στη συνέντευξη τύπου παρευρέθη και ο Υφυπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Νικόλας Γιατρομανωλάκης.
ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ
«Εκείνο που θα ξεχωρίση το θέατρο τούτο από τις γνωστές μας θεατρικές επιχειρήσεις, είναι κάτι αρκετά σημαντικό και ουσιαστικό αυτό καθ’ εαυτό −είναι η δημιουργία καλλιτεχνικού θεατρικού πυρήνος στην Ελλάδα −είναι δηλαδή η προσπάθεια να δημιουργηθή ένα θέατρο, άξιο του ονόματός του και της αποστολής του −ένα θέατρο που να συγκεντρώνη τις καλύτερες −αν είναι δυνατόν− καλλιτεχνικές δυνάμεις, να τις πειθαρχήση και να τις ωθήση προς τον ίδιο ενιαίο σκοπό −προς τη δημιουργία μιας σκηνής με σταθερές καλλιτεχνικές βάσεις, με σταθερή καλλιτεχνική ηθική, μιας σκηνής που αν δεν μπορέση να δώση την οριστική μορφή στο ελληνικό θέατρο […] να προκαλέση όμως το σεβασμό προς τη σημασία που έχει η σκηνή, και να δείξη τη σοβαρότητα που ενυπάρχει στην ιδέα του θεάτρου».
Φώτος Πολίτης
Ομιλία στους ηθοποιούς του Εθνικού Θεάτρου, 1932
Το 1932 ο Φώτος Πολίτης, ο πρώτος σκηνοθέτης του Εθνικού Θεάτρου, έθεσε εύστοχα −στην ιστορική του ομιλία προς τους ηθοποιούς− τους στόχους ίδρυσης του Εθνικού. Σήμερα, 90 χρόνια μετά, το Εθνικό παραμένει παρόν, διανύοντας μια πολυκύμαντη πορεία και παραμένοντας διαχρονικά ένας βασικός πυλώνας της ελληνικής θεατρικής ζωής.
Στα 90 αυτά χρόνια πέρασαν από τη θέση της καλλιτεχνικής διεύθυνσης πολλοί σημαντικοί άνθρωποι του θεάτρου, που −παρά τις όποιες διαφορές τους− αγωνίστηκαν για την πρόοδο του οργανισμού, συμβάλλοντας όλοι τους στη συνέχεια ενός ιστορικού θεσμού. Γιατί το Εθνικό οφείλει να έχει συνέχεια, πιστεύω, ο εκάστοτε νέος διευθυντής του δεν καλείται να γκρεμίσει και να ξαναχτίσει τα πράγματα από την αρχή, αλλά να υιοθετήσει όλες τις θετικές μεταβολές προηγούμενων καλλιτεχνικών διευθύνσεων, και φυσικά να εξελίξει τον οργανισμό εμπλουτίζοντας τη δραστηριότητά του με νέες πρωτοβουλίες και δίνοντας το δικό του καλλιτεχνικό στίγμα, χωρίς όμως να απαξιώνονται οι προσπάθειες που προηγήθηκαν.
Όμως η συνέχεια του Εθνικού εξασφαλίστηκε πρωτίστως χάρη στους εκατοντάδες ανθρώπους που δούλεψαν για το θέατρο στην πορεία των 90 αυτών χρόνων. Το Εθνικό Θέατρο είναι οι άνθρωποί του, είναι οι εργαζόμενοί του, είναι όλοι αυτοί οι λαμπροί καλλιτέχνες με τους οποίους συνεργάστηκε τα τελευταία 90 χρόνια, αλλά και όλο το τεχνικό και διοικητικό προσωπικό που εργάζεται, αφανώς, πίσω από τη σκηνή. Οι άνθρωποί του είναι η παρακαταθήκη του, το παρόν, παρελθόν και μέλλον του.
Το Εθνικό Θέατρο ανήκει σε όλους μας, γι’ αυτό και οφείλει να είναι ανοιχτό σε όλα τα άτομα, όλων των ηλικιών, όλων των χρωμάτων, όλων των φύλων, όλων των σεξουαλικών προσανατολισμών, όλων των σωματικών ιδιαιτεροτήτων, όλων των αισθητικών και ιδεολογικών αντιλήψεων, όλων των διαφορών που κάνουν τον καθένα από εμάς μοναδικό. Ένα θέατρο που προσκαλεί όλους να μετέχουν σε αυτό, κοινό και καλλιτέχνες.
Για να υπηρετήσει τους σκοπούς του το Εθνικό πρέπει, πιστεύω, να υπηρετεί κάποιες βασικές αρχές:
- Να υπερασπίζεται το θέατρο συνόλου.
- Να συστρατεύει όσο γίνεται περισσότερους καλλιτέχνες του θεάτρου μας που υπηρετούν την τέχνη τους με αφοσίωση.
- Να λειτουργεί ως ένα πολυσυλλεκτικό θέατρο που ενσωματώνει όλες τις τάσεις του ελληνικού θεατρικού τοπίου, χωρίς αποκλεισμούς, με επιλογή καλλιτεχνών πολύ διαφορετικών αισθητικών αντιλήψεων.
- Να δίνει βήμα σε όλες τις γενιές: σε δόκιμους, ανερχόμενους, αλλά και πρωτοεμφανιζόμενους καλλιτέχνες του θεάτρου.
- Να υπηρετεί ένα πολυσυλλεκτικό ρεπερτόριο, Ελλήνων και ξένων συγγραφέων, κλασικών και σύγχρονων, αλλά και να διερευνά νέες δραματουργικές φόρμες.
- Να προωθεί την ελληνική θεατρική γραφή.
- Να προάγει την παρουσία του ελληνικού θεάτρου στη διεθνή σκηνή.
- Να συμβάλλει ευρύτερα στη θεατρική και καλλιτεχνική παιδεία της χώρας, όχι μόνο μέσω των παραστάσεών του, αλλά και μέσω άλλων κοινωνικών δράσεων και προγραμμάτων που ωφελούν το σύνολο της κοινωνίας.
- Να προσπαθεί διαρκώς να διευρύνει ολοένα και περισσότερο το κοινό του.
- Να διαχειρίζεται τα οικονομικά του με σύνεση και με πλήρη διαφάνεια.
Βασικές αρχές που θα σκεφθείτε ότι είναι αυτονόητες βέβαια, αλλά νομίζω πως είναι σκόπιμο να επαναδιατυπωθούν, τώρα που το Θέατρο κλείνει τα 90 του χρόνια.
Από το 1932 έως σήμερα το Εθνικό ήταν παρόν, ποτέ δεν σταμάτησε όλα αυτά τα χρόνια, παρά τις πολλές δυσκολίες που αντιμετώπισε η χώρα κατά περιόδους. Σήμερα που βιώνουμε μια δύσκολη και πάλι πραγματικότητα, με έναν πόλεμο να μαίνεται δίπλα μας, την πανδημία να είναι ακόμα παρούσα, την ενεργειακή και οικονομική κρίση να δείχνει τα δόντιά της, το Εθνικό είναι, και θα είναι, εδώ. Δεν μπορούμε παρά να συνεχίζουμε, παρά τις δυσκολίες, να σχεδιάζουμε για το μέλλον, να κοιτάμε μπροστά ελπίζοντας.
Γιάννης Μόσχος
[1] «Η ομιλία του Φώτου Πολίτη στους ηθοποιούς του Εθνικού Θεάτρου», περ. Θεατρικά, τχ. 11-12-13, Ιούλιος-Αύγουστος-Σεπτέμβριος 1973, σ. 65-67.
