Όποιος ή όποιοι κι αν ήταν ο Όμηρος, όπου και αν γεννήθηκε και έζησε – κι αν ήταν υπαρκτό πρόσωπο θα έζησε, σύμφωνα με ορισμένους, περί το 730 π.Χ. – ο ποιητής αυτός έβλεπε με τα μάτια της ψυχής του, όπως θα έλεγε ο Πλάτων.
Ο ποιητής αυτός είχε προνομιακή πρόσβαση στο παρελθόν• τη μοιράστηκε με το ακροατήριό του με τη βιωματική ζωντάνια, την ενάργεια, όπως την αποκαλούσαν αργότερα οι αρχαίοι, η οποία συνεπάγεται την αξιοπιστία ενός αυτόπτη μάρτυρα. Αλλά πώς θα μπορούσε ο «τυφλός Όμηρος» να δει πρόσωπα και πράξεις τόσο καθαρά, ιδίως όταν ανάγονταν στο μακρινό ηρωικό παρελθόν; Στην πραγματικότητα ήταν η Μούσα που είχε δει τον Τρωικό πόλεμο και τα επεισόδια, π.χ., της Οδύσσειας να εκτυλίσσονται μπροστά στα μάτια της. Σχεδόν παντογνώστρια, η Μούσα, γνώριζε ακόμη και την οπτική γωνία μέσα από την οποία τα πρόσωπα έβλεπαν κάτι κατά κυριολεξίαν, καθώς και την εστίαση των συναισθημάτων τους. Στην ομιλία αυτή ανατρέχω εν συντομία στην πινακοθήκη του Ομήρου, προσπαθώντας να αναδείξω μερικά από τα πρόσωπα και τις συνδεδεμένες με αυτά σκηνές που ο επικός ποιητής βλέπει και περιγράφει με την ενάργεια που εξύμνησαν αρχαίοι σχολιαστές και άλλοι.(Αποδεικνύεται, παρεμπιπτόντως, ότι ο Όμηρος όχι μόνον έβλεπε, αλλά και άκουγε και οσφραινόταν με ιδιαίτερη οξύτητα). Ο τυφλός ποιητής παρέχει πρόσφορο έδαφος για προβληματισμό και ερμηνεία με βάση τη θεωρία του κινηματογράφου και ιδιαίτερα την ανάλυση της εξουσιαστικής ενέργειας του «κοιτάγματος» (gaze).
Η ομιλία αυτή πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο των “Διαλέξεων του Φουαγιέ” και συνδιοργανώθηκε από την Πολιτιστική Εταιρεία ΑΙΝΟΣ, τη Βιβλιοθήκη Marie Blanche και την Περιφέρεια Αττικής, το 2021. Την επιστημονική ευθύνη του κύκλου είχε η Δρ Νίκη Τσιρώνη, βυζαντινολόγος στο Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και εταίρος του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Harvard. Οι διαλέξεις μαγνητοσκοπήθηκαν στον χώρο του Φουαγιέ του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά (Foyer Café Bistrot), το οποίο ευγενικά παραχώρησε η εταιρεία Κοσμάς Καραβάς.
www.ainosculture.org
www.mblibrary.eu
Δείτε την ομιλία ΕΔΩ
Διάρκεια: 00:48:45
Διοργάνωση: Πολιτιστική Εταιρεία ΑΙΝΟΣ
