Η ιστορία της Ποσειδωνίας ή Dellagrazia

 

Ο πρώτος οικισμός της Ποσειδωνίας με το όνομα «Ποσείδεια», φαίνεται να χάνεται στα βάθη της αρχαιότητας. Λείψανα ενός πολιτισμού που έσβησε (όπως τάφοι, κτερίσματα, μαρμάρινες πλάκες) βρέθηκαν κατά καιρούς στην ευρύτερη περιοχή της Χαλεπάς. Πρόκειται για το λόφο που σήμερα βρίσκεται ο Ναός του Αγίου Πέτρου των Καθολικών, ο οποίος λέγεται ότι χτίστηκε το 1871 στα ερείπια του παλιού ιερού, αφιερωμένου στο θεό της θάλασσας Ποσειδώνα. Σήμερα, στον γύρω της εκκλησίας διακρίνονται επιφανειακά ίχνη αρχαίας κατοίκησης.

Πιθανολογείται πως οι πρώτοι κάτοικοι ήταν οι Φοίνικες (όπως φαίνεται και από το όνομα του γραφικού χωριού Φοίνικας).

Όμως αργότερα οι Φοίνικες εκδιώχθηκαν από τους Ίωνες και στη δική τους λατρεία αποδίδεται η ύπαρξη του ιερού του Ποσειδώνα, προστάτη της θάλασσας. Επίσης θεωρείται πιθανό, ο οικισμός των «Ποσειδείων» να είχε ως επίνειο τον οικισμό του Φοίνικα. Η εικασία αυτή επιβεβαιώνεται ύστερα από την διενέργεια υποβρύχιας αρχαιολογικής έρευνας από την κ. Αγγελική Σίμωσι, αρχαιολόγο εναλίων αρχαιοτήτων στο θαλάσσιο χώρο του σημερινού λιμενίσκου του Φοίνικα, κατά την οποία εντοπίσθηκε λιμενικό έργο, καθώς και πολλές συστάδες αγγείων που θεωρείται ότι ανήκουν στους ρωμαϊκούς χρόνους.

Στη νησίδα Σχοινονήσι (απέναντι από την παραλία των Αγκαθωπών) εντοπίσθηκαν ενδείξεις κατοίκησης από το 2800 – 1500 π.Χ. κι επίσης θραύσματα κυψελών που θυμίζουν τις σημερινές και ανήκουν στην κλασική περίοδο.

Ακόμη ίχνη ζωής από τον Πρωτοκυκλαδικό Πολιτισμό εικάζεται ότι υπάρχουν και στην μικρή νησίδα ψαχνό (μέσα στο λιμάνι απέναντι από το τέως Δημαρχείο) η οποία λέγεται ότι ήταν ενωμένη με την ξηρά.

Η ζωή επιστρέφει πολύ αργότερα στο χώρο. Δειλά στην αρχή, με τους ξωμάχους που παλεύουν από το ξημέρωμα με κόπο και πείσμα να καλλιεργήσουν τη βραχώδη και άνυδρη γη. Τα λιγοστά κτίσματα που υπάρχουν είναι θεμωνιές (καλύβες), σε απόμερα σημεία και μακριά από τα αδιάκριτα μάτια των πειρατών. Φτιαγμένες με ξερολιθιά, χάνονται μες το πετρώδες τοπίο. Κάθε βράδυ οι πιο θαρρετοί επιστρέφουν κατάκοποι στις εστίες τους «στο Κάστρο» (Άνω Σύρος). Ο μεσαιωνικός αυτός οικισμός, ο μοναδικός οικισμός που υπήρχε στη Σύρο αυτή την εποχή και που άγνωστο πως αποτελείται εξ’ ολοκλήρου σχεδόν από καθολικό πληθυσμό, χρησιμεύει με τη φυσική οχύρωσή του και τις απτά πόρτες του σαν καταφύγιο για τους λιγοστούς κατοίκους της εποχής

Η Ποσειδωνία μετονομάστηκε στις αρχές του 19ου αιώνα σε Ντελλαγκράτσια, παίρνοντας το όνομά της από τον μικρό Ναό της Παναγίας της Χάριτος (Della – Grazia), που βρίσκεται σήμερα στα βόρεια του οικισμού (προς το χωριό Βήσσας), με εκπληκτική θέα προς το χωριό, το ακρογιάλι και το γαλάζιο του ουρανού και της θάλασσας.

Το ξωκλήσι που υπήρχε ήδη το 1631, εξυπηρετούσε τις θρησκευτικές ανάγκες των Καθολικών, ενώ σήμερα εξυπηρετεί το Κοιμητήριο που ιδρύθηκε γύρω στα 1922-23.

Το 1823, όταν εξαλείφθηκε ο κίνδυνος των πειρατών, η Ντελλαγκράτσια άρχισε να κατοικείται μόνιμα από τους πρώτους βρακοφόρους κατοίκους, οι οποίοι σ’ ένα απάνεμο χώρο, γεμάτο αμπέλια και μυρωδιές χτίζουν το ζεστό σπιτικό τους.

Στην Ποσειδωνία επίσης βρίσκεται ο ορθόδοξος ναός του Αγίου Ιωάννη και η λέσχη με το γήπεδο του τένις (ίσως το παλαιότερου στην Ελλάδα). Στο λόφο δεσπόζει ο καθολικός ναός του Αγίου Πέτρου από το 1860.

Κοντά στον οικισμό υπάρχουν οι παραλίες Φετούρη, Αγκαθωπές και Κόμητο, που προσελκύουν πολλούς παραθεριστές τους καλοκαιρινούς μήνες. Στις Αγκαθωπές βρίσκεται μεγάλος πληθυσμός θαλάσσιων κρίνων.