Ως πρώτα ελληνικά τελωνεία ή τόποι με αρχική τελωνειακή λειτουργία (επιβολή δηλαδή τελωνίων/δασμών,) αναφέρονται τα τελωνεία Μάνης (ιδιαίτερα στην Καρδαμύλη και το Λιμένι), Μεσσηνιακών Φρουρίων, Καλαμάτας, Ναυπλίου, Κατακόλου, Πόρου, Επιδαύρου, Λεωνιδίου και Σύρας.
Η ελληνική Τελωνειακή Υπηρεσία, η παλαιότερη ελληνική υπηρεσία (σήμερα διαρθρωμένη ως Γενική Διεύθυνση Τελωνείων & Ε.Φ.Κ. της Α.Α.Δ.Ε.), συμπληρώνει φέτος 190 χρόνια θεσμικού βίου. Με αφορμή αυτή την επέτειο, η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) προχώρησε στην έκδοση ενός ιστορικού και φωτογραφικού λευκώματος που αναδεικνύει την εξέλιξη της Τελωνειακής Υπηρεσίας και τη διασύνδεσή της με τις μεγάλες αλλαγές της χώρας σε θεσμικό, οικονομικό και τεχνολογικό επίπεδο.
Στο πλαίσιο της αρχειακής έρευνας που διεξήγαγε η ΑΑΔΕ για την έκδοση του λευκώματος, o εθνικός συσσωρευτής πολιτιστικού περιεχομένου SearchCulture.gr, που αναπτύσσει το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ), χρησιμοποιήθηκε ως εργαλείο αναζήτησης υλικού και χαρτογράφησης πιθανών πηγών πληροφόρησης και τεκμηρίων διευκολύνοντας σημαντικά τον σχεδιασμό του λευκώματος.
Με αφορμή και την έκδοση του Λευκώματος, το ΕΚΤ συνεργάστηκε με τον Δ. Μπουρίκο για τη δημιουργία της θεματικής έκθεσης στο SearchCulture.gr “Ελληνικά Τελωνεία: 190 χρόνια θεσμικού βίου”.
Η έκθεση “Ελληνικά Τελωνεία: 190 χρόνια θεσμικού βίου”
Υπηρεσιακές εκθέσεις, επιστολές και έγγραφα συναλλασσόμενων και εμπορικών συλλόγων, αλληλογραφία περιφερειακών τελωνειακών υπηρεσιών με την κεντρική διοίκηση, ταχυδρομικές κάρτες με κτήρια τελωνείων και ευρύτερες εγκαταστάσεις, τελωνειακές στατιστικές, κατάστιχα σύναξης δασμών, νομοθετικά κείμενα, κατάλογοι εισπράξεων, εκδόσεις ένωσης τελωνειακών υπαλλήλων, καθώς και αλληλογραφία και δημοσιεύματα διεθνών οικονομικών σχέσεων, φωτίζουν και αναδεικνύουν ιδιαίτερες όψεις της τελωνειακής ιστορίας και της λειτουργίας των ελληνικών τελωνείων, ήδη από τα επαναστατικά χρόνια και την Προσωρινή Διοίκηση της Ελλάδας.
Η νέα θεματική έκθεση προσφέρει πρόσβαση σε πολυάριθμα τεκμήρια όλων των παραπάνω όψεων της τελωνειακής ιστορίας, φωτίζοντας ταυτόχρονα ευρύτερες όψεις της ελληνικής δημόσιας διοίκησης, πολιτικής και οικονομίας.
Τα ελληνικά Τελωνεία μετράνε πλέον 190 χρόνια επίσημου θεσμικού βίου, καθώς η συστατική τους πράξη, το Ψήφισμα ΙΔ΄ του 1830 περί τελωνίων, συμπίπτει χρονικά με το έτος διεθνούς αναγνώρισης της ανεξαρτησίας του νεοελληνικού κράτους. Μάλιστα, οι δυο αυτές νομικές πράξεις δημοσιεύτηκαν στον ίδιο φύλλο της Γενικής Εφημερίδος της Ελλάδος (Αριθ. 32/Έτους Ε΄, 26.4.1830). Τα τελωνεία αποτέλεσαν, εξαρχής, κρίσιμες δημόσιες υπηρεσίες τόσο για τη συγκέντρωση εσόδων προς εξυπηρέτηση των εθνικών σκοπών (πολεμικών και πολιτικών) όσο και προστασίας της ασφάλειας και της δημόσιας υγείας, καθώς και επιτήρησης των πρώτων συνόρων της χώρας προς αντιμετώπιση της λαθρεμπορίας.
Υπηρεσιακές εκθέσεις, επιστολές και έγγραφα συναλλασσόμενων και εμπορικών συλλόγων, αλληλογραφία περιφερειακών τελωνειακών υπηρεσιών με την κεντρική διοίκηση, ταχυδρομικές κάρτες με κτήρια τελωνείων και ευρύτερες εγκαταστάσεις, τελωνειακές στατιστικές, κατάστιχα σύναξης δασμών, νομοθετικά κείμενα, κατάλογοι εισπράξεων, εκδόσεις ένωσης τελωνειακών υπαλλήλων, καθώς και αλληλογραφία και δημοσιεύματα διεθνών οικονομικών σχέσεων, φωτίζουν και αναδεικνύουν ιδιαίτερες όψεις της τελωνειακής ιστορίας και της λειτουργίας των ελληνικών τελωνείων, ήδη από τα επαναστατικά χρόνια και την Προσωρινή Διοίκηση της Ελλάδας.
Η παρούσα θεματική έκθεση προσφέρει πρόσβαση σε πολυάριθμα τεκμήρια όλων των παραπάνω όψεων της τελωνειακής ιστορίας, φωτίζοντας ταυτόχρονα ευρύτερες όψεις της ελληνικής δημόσιας διοίκησης, πολιτικής και οικονομίας. Η περίπτωση της τελωνειακής ιστορίας αποτελεί μια χρήσιμη περιπτωσιολογική μελέτη για τη δημόσια διοίκηση, και ιδιαίτερα το χώρο των δημοσιονομικών θεσμών και υπηρεσιών.
Δείτε την έκθεση ΕΔΩ
Με πληροφορίες από Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, ΕΚΤ, SearchCulture.gr
