Με ιδιαίτερη επιτυχία πραγματοποιήθηκαν, την Παρασκευή 1 Νοεμβρίου, τα εγκαίνια του Μουσείου Σπίτι του Ελύτη στην Πλάκα, από τον Πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, παρουσία της Υπουργού Πολιτισμού κ. Λίνας Μενδώνη.
Η βραδιά άρχισε με μελοποιήσεις ποιημάτων του Ελύτη από τον Γιώργο Κουρουπό, με τον βαρύτονο Τάση Χριστογιαννόπουλο και τον Θανάση Αποστολόπουλο στο πιάνο. Η Ιουλίτα Ηλιοπούλου, που απήγγειλε ποίηση Ελύτη, έλαβε και τον λόγο, υποδεχόμενη τον Πρωθυπουργό και τους καλεσμένους της στο Σπίτι του Ελύτη. Στην ομιλία της, η κ. Ηλιοπούλου μεταξύ άλλων ανέφερε: «Άνθρωπος του Ολίγου και του Ακριβούς, ποιητής της γλώσσας και των αξιών, της αίσθησης και της υπέρβασης, της εναντίωσης και της επαναστατικής ανασύνθεσης, ο Οδυσσέας Ελύτης, πράγματι ζούσε για τότε που δεν θα υπάρχει. Είκοσι οκτώ χρόνια μετά την έξοδό του απ’ τη ζωή, υπάρχει στον νου και στην ψυχή των πολλών του αναγνωστών, υπάρχει στην πρώτη ευαισθησία των παιδιών του δημοτικού, στο κοινό κτήμα αναφορών, στίχων και φράσεών του, που διείσδυσαν στη συλλογική αντίληψη, και πρωτίστως υπάρχει ως ένα μέγιστο εθνικό κεφάλαιο.»
Η Υπουργός Πολιτισμού, κ. Μενδώνη, σημείωσε χαρακτηριστικά ότι: «Η Πολιτεία αποδίδει το Μουσείο ως ελάχιστο δείγμα τιμής στο έργο ενός από τους εμβληματικότερους εκπροσώπους των νεότερων ελληνικών γραμμάτων…[..]. Ο Ποιητής, ο ‘’τιμαριώτης του ουρανού’’, που ήθελε να ονειρεύεται ‘’μακριά από τη λοιμική της πολιτείας’’, αποκτά, μία ημέρα ακριβώς πριν από τα γενέθλιά του, τη δική του στέγη, όπου θα φυλάσσεται και θα προστατεύεται, θα ζει, εσαεί, το ανεκτίμητο αρχείο του για τις επόμενες γενιές. Σ’ αυτό το κτήριο βρίσκεται θησαυρός πολύτιμος».
Ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, ανέφερε στην ομιλία του: «Εγκαινιάζουμε το μουσείο με το όνομά του, το ‘’Σπίτι του Οδυσσέα Ελύτη’’, δημιουργώντας ουσιαστικά μια κιβωτό του έργου του και μαζί μια ζωντανή κοιτίδα της νεοελληνικής ποίησης και σκέψης […]. Καλή αρχή, λοιπόν, στον νέο αυτόν πνευματικό ‘’πνεύμονα’’ της πρωτεύουσας, εδώ που η ποίηση και ο πολιτισμός μας και θα αναπνέουν αλλά και θα εμπνέουν. Έναν τόπο συνάντησης μελετητών αλλά και όσων ακόμα εξακολουθούν να γοητεύονται από την τέχνη του λόγου. Μια γέφυρα ανάμεσα στο σήμερα και στο χθες, όπου ουσιαστικά θα ιχνογραφείται το αύριο».
Το Μουσείο, που στεγάζεται σε οίκημα του Υπουργείου Πολιτισμού και λειτουργεί με τη στήριξή του, προσφέρει στον επισκέπτη μία γνωριμία με τον Έλληνα Νομπελίστα ποιητή Οδυσσέα Ελύτη και το σπουδαίο έργο του, συνιστώντας ουσιαστική διδακτική εμπειρία στοχασμού και λιτής αισθητικής. Πρώτοι δωρητές του εγχειρήματος και υποστηρικτές είναι τα Ιδρύματα Αθηνάς Ι. Μαρτίνου και Qualco.
Τα εγκαίνια του χώρου αυτού επιστεγάζουν τη συστηματική προσπάθεια της Ιουλίτας Ηλιοπούλου, κατόχου των πνευματικών δικαιωμάτων του ποιητή και της συλλογής που εκτίθεται στο Σπίτι του Ελύτη, για την προστασία και προβολή του έργου και του αρχειακού υλικού του, σύμφωνα πάντα με τις αρχές, ηθικές και αισθητικές, που διατυπώνονται στο έργο του ποιητή.
Στην τελετή, επίσης, παρευρέθηκαν η Υπουργός Τουρισμού, κ. Όλγα Κεφαλογιάννη, ο Υφυπουργός Εξωτερικών κ. Γιώργος Κώτσηρας, ο Δήμαρχος Αθηναίων κ. Χάρης Δούκας, ο πρώην Πρωθυπουργός κ. Αντώνης Σαμαράς με τη σύζυγό του Γεωργία, ο αρχιτέκτων της προσαρμογής του κτιρίου κ. Αλέξανδρος Σαμαράς, ο τ. Δήμαρχος Αθηναίων κ. Κώστας Μπακογιάννης, η κ. Άρτεμις Σκούταρη, η κ. Άννα Παναγιωταρέα, η Αναπληρώτρια Αντιπεριφερειάρχης Αττικής κ. Χριστίνα Κεφαλογιάννη, η Πρόεδρος του Ιδρύματος Αθηνάς Ι. Μαρτίνου κ. Ιωάννα Μαρτίνου, ο κ. Βασίλης Πατέρας, η κ. Μαρίνα Μαρτίνου, ο Πρόεδρος του Qualco Foundation κ. Ορέστης Τσακαλώτος, η κ. Άρτεμις Σκουμπουρδή, ο συνθέτης κ. Γιώργος Κουρουπός, ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Μεγάρου Μουσικής κ. Γιάννης Βακαρέλης, ο κ. Βαγγέλης Χρονης, ο κ. Νίκος Μπακουνάκης, ο πρέσβης κ. Μίκης Καμπάνης η κ. Σοφία Χηνιάδου-Καμπάνη και πλήθος προσκεκλημένων από την τέχνη, την εκπαίδευση και τον πολιτισμό.
Το Μουσείο περιλαμβάνει τους εξής χώρους:
Στο ισόγειο, μετά τον μικρό χώρο υποδοχής και το πωλητήριο εισιτηρίων, παρατίθεται μία εισαγωγική έκθεση, αποτελούμενη από ένα χρονολόγιο, πρώτες εκδόσεις, χειρόγραφα, μία επιλογή μεταφρασμένων έργων, καθώς και εικαστικά έργα και χαρακτηριστικά αντικείμενα του Ελύτη από τη συλλογή τής Ιουλίτας Ηλιοπούλου. Προσφέρεται η δυνατότητα ακρόασης ηχητικών ντοκουμέντων και προβολής κινηματογραφικού υλικού, μεταξύ άλλων.
Στην εσωτερική αίθουσα, παρουσιάζεται μία πιστή αναπαράσταση του χώρου εργασίας του Οδυσσέα Ελύτη, με το γραφείο του, που χρησιμοποιούσε από την μαθητική του ηλικία και σε όλη την συγγραφική διαδρομή του, έπιπλα καθιστικού, τη βιβλιοθήκη του, την οποία σχεδίασε ο Γιάννης Μόραλης, και φιλοξενεί γύρω στους επτακόσιους τίτλους βιβλίων, ενώ εικαστικά έργα της προσωπικής του συλλογής κοσμούν τους τοίχους.
Στον πρώτο όροφο, υπάρχει αίθουσα πολλαπλών χρήσεων, που διαθέτει κλασικό πιάνο και είναι κατάλληλη για διεξαγωγή διαλέξεων, συνεδρίων, εκπαιδευτικών προγραμμάτων, μουσικών και ποιητικών εκδηλώσεων, καθώς και φιλοξενία περιοδικών εκθέσεων.
Ο υπόγειος χώρος χρησιμοποιείται ως βιβλιοθήκη-σπουδαστήριο, συνέχεια της έκθεσης. Περιλαμβάνει δύο επιπρόσθετα έπιπλα βιβλιοθήκης της κατοικίας του Ελύτη, τα οποία φιλοξενούν κυρίως τους γαλλικούς τίτλους που κατείχε. Διατίθεται, επιπλέον, πλούσια συλλογή από βιβλία ελληνικά, περιοδικά, έντυπα, ξένες εκδόσεις (περίπου 1000 τίτλοι), δίσκους, φωτογραφικό, κινηματογραφικό και ηχητικό υλικό. Γύρω από τα μεγάλα τραπέζια μελέτης, παρέχεται η δυνατότητα πραγματοποίησης ειδικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων.
Το Σπίτι του Ελύτη-Μουσείο αποτελεί έναν Χώρο διαφύλαξης, ανάδειξης και μελέτης του παγκοσμίου φήμης έργου ενός από τους κορυφαίους σύγχρονους ποιητές της Ελλάδας, ο οποίος τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1979. Αποτελεί, δε, μία ευκαιρία για το κοινό, μαθητές, φοιτητές, κάθε ενδιαφερόμενο πολίτη, να εισέλθει στον μαγικό κόσμο του Ελύτη, που με τα σύμβολα, τις αξίες, τις εικόνες που δημιούργησε με την απαράμιλλη τέχνη του, σμιλεύει πάντοτε την ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά της Ελλάδας.
***
«Γεννήθηκα για να ‘χω τόσα. Δεν μου λέει τίποτε να παραδοξολογώ. Aπό το ελάχιστο φτάνεις πιο σύντομα οπουδήποτε. Mόνο που ‘ναι πιο δύσκολο.»
Οδυσσέας Ελύτης