Δυναμική παρουσία της Σύρου ταυτόχρονα σε δύο συνεχιζόμενες σημαντικές περιοδικές εκθέσεις που πραγματοποιούνται στην Αθήνα την “Κυκλαδικά στιγμιότυπα από τα μνημεία και τους ανθρώπους τους” στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο και την “160 Χρόνια Made In Greece” στην Τεχνόπολή Αθηνών.
Η αρχή έγινε με την έκθεση “Κυκλαδικά στιγμιότυπα από τα μνημεία και τους ανθρώπους τους“ (22.11.2017-28.2.2018) και διοργανώνεται από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων σε συνεργασία με τη Γαλλική Σχολή Αθηνών και το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, συνθέτει επιλεγμένα «στιγμιότυπα» με πρωταγωνιστές ανθρώπους που εργάστηκαν για την αποκάλυψη, προστασία και ανάδειξη του μοναδικού αρχαιολογικού και πολιτιστικού πλούτου των Κυκλάδων από τα τέλη του 19ου αιώνα ως σήμερα και περιλαμβάνει μοναδικά αρχαιολογικά εκθέματα από τα νησιά, τα περισσότερα από τα οποία εκτίθενται για πρώτη φορά.
Μέσα από εμβληματικά ευρήματα μουσείων της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, ιδρυμάτων της Εκκλησίας της Ελλάδας αλλά και πρωτότυπο αρχειακό και φωτογραφικό υλικό του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και της Γαλλικής Σχολής Αθηνών, παρουσιάζονται γοητευτικές ιστορίες για τους άοκνους εργάτες του δύσκολου και πολύπλοκου έργου της διάσωσης των μνημείων των Κυκλάδων αλλά και όλους αυτούς που συμμετείχαν ενεργά στην πρόσληψή του.
Η τελευταία ενότητα ρίχνει φως στις συντονισμένες προσπάθειες εντοπισμού, προστασίας και συντήρησης σημαντικών βυζαντινών και μεταβυζαντινών μνημείων αλλά και μοναδικών αντικειμένων εξέχουσας ιστορικής και καλλιτεχνικής αξίας. Ιστορίες για σύνολα μνημειακής ζωγραφικής, φορητές εικόνες με τις προκλήσεις συντήρησής τους συνθέτουν το αφήγημα αυτής της ενότητας. Μεταξύ των εξαιρετικής ποιότητας εκθεμάτων, δύο άγνωστες έως σήμερα βυζαντινές εικόνες, αποτοιχισμένες βυζαντινές τοιχογραφίες και μια εικόνα βυζαντινής τεχνοτροπίας του Εl Greco που εντοπίστηκε απροσδόκητα στη Σύρο το 1983.
Ο Ελ Γκρέκο ζωγράφισε την “Κοίμηση της Θεοτόκου” (αυγοτέμπερα σε ξύλο) κοντά στο τέλος της κρητικής του περιόδου, κατά πάσα πιθανότητα πριν από 1567. Η υπογραφή του Ελ Γκρέκο «Δομήνικος Θεοτοκόπουλος ο δείξας» στη βάση του μεσαίου κηροπηγίου ανακαλύφθηκε το 1983 από τον αρχαιολόγο – βυζαντινολόγο κ. Γιώργο Μαστορόπουλο. Καθαρίστηκε και συντηρήθηκε από τον κ. Μπαλτογιάννη. Ένα εξαιρετικό έργο της νεανικής ηλικίας του μεγάλου ζωγράφου, που δείχνει πόσο ώριμος τεχνίτης της «βυζαντινής» τεχνικής και τεχνοτροπίας ήταν ο Θεοτοκόπουλος όταν έφευγε από την Κρήτη (1567), αλλά και κοινωνός της ορθοδόξου πνευματικότητας.
Η εικόνα, η οποία παραμένει ως αντικείμενο λατρείας στην εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στη Σύρο από το 1850 περίπου, πιθανώς μεταφέρθηκε στο νησί κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης, από Ψαριανούς εποίκους, πράγμα που δικαιολογεί και την ονομασία της εκκλησίας. Η εικόνα φέρει όλα τα στοιχεία για το καθιερωμένο μοτίβο για το θέμα αυτό, το οποίο ήταν πολύ κοινό στην Ορθόδοξη Εκκλησία με την οποία ο Ελ Γκρέκο ανατράφηκε και επηρεάστηκε από αυτή. Παρ ‘όλα αυτά, έχει χάσει κάποια στοιχεία της παραδοσιακής βυζαντινής λιτότητας, υιοθετώντας χαρακτηριστικά της Αναγέννησης.
| Το Enfield 8000 στην Τεχνόπολη / Photo: Τεχνόπολη |
Η δεύτερη παρουσία έγινε με την έκθεση “160 Χρόνια Made In Greece” (18.1-25.3.2018) όπου η λαμπρή βιομηχανική ιστορία της Σύρου ξεδιπλώνεται στα μάτια χιλιάδων επισκεπτών, με τη συμμετοχή του Βιομηχανικού Μουσείου Ερμούπολης στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων, με αφορμή τη συμπλήρωση 160 χρόνων από την ίδρυση του εργοστασίου Φωταερίου της Αθήνας, καθώς η Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων και το Βιομηχανικό Μουσείο Φωταερίου παρουσιάζουν τη συγκεκριμένη έκθεση, αναδεικνύοντας για πρώτη φορά, σε τόσο μεγάλη έκταση, τη βιομηχανική ανάπτυξη στην Ελλάδα κατά την περίοδο 1860-1970.
Την έκθεση κοσμούν αντικείμενα του Βιομηχανικού Μουσείου του Δήμου Σύρου – Ερμούπολης, όπως το θρυλικό αυτοκίνητο Enfield 8000, εξαρτήματα των εργοστασίων Κλωστοϋφαντουργίας, έργα τέχνης της Υαλουργίας του 19ου αι., καθώς και φωτογραφίες από τα πρώτα χρόνια λειτουργίας του Νεωρίου και της πλωτής δεξαμενής, ενώ στο σύνολό της, ο επισκέπτης μπορεί να ανακαλύψει πάνω από 800 αντικείμενα.
Στις 3 ενότητες της έκθεσης “160 Χρόνια Made In Greece”, γνωρίζουμε βιομηχανίες που καινοτόμησαν στον κλάδο τους, που παρασκεύασαν πρωτότυπα προϊόντα ή έφεραν νέα προϊόντα στην Ελλάδα, που κατοχύρωσαν διεθνείς πατέντες και άλλες που ξεκίνησαν φιλόδοξα αλλά δεν τα κατάφεραν. Αναγνωρίζουμε εταιρείες που ξεκίνησαν τον 19ο αιώνα και συνεχίζουν μέχρι και σήμερα. Παρακολουθούμε την εξέλιξη των βιομηχανικών πόλεων και τις βιομηχανίες που σχετίζονται με αυτές. Μα πάνω απ’ όλα, μέσα από… άκρως ενδιαφέρουσες παράλληλες ιστορίες, ανακαλύπτουμε τα πρόσωπα πίσω από τις βιομηχανίες, τους βιομήχανους και τους εργάτες, τους άντρες και τις γυναίκες που μπλέχτηκαν από νωρίς στα γρανάζια των μηχανών…
Η Σύρος σας περιμένει να τη γνωρίσετε και να θαυμάσετε από κοντά τον πολιτιστικό, θρησκευτικό και βιομηχανικό πλούτο που διαθέτει.
