Η Εταιρεία Revoil, σε μια αξιέπαινη πράξη στήριξης της τοπικής κληρονομιάς, μέσω επιστολής του κ. Γεωργίου Ε. Ρούσσου (Προέδρου του Διοικητικού Συμβουλίου της εταιρείας), προσφέρει στο Δήμο μας ένα καλαίσθητο δρύινο έπιπλο, διαστάσεων 2,30Χ0,85Χ0,52 τύπου βιτρίνα. Η συγκεκριμένη δωρεά έχει στόχο να φιλοξενήσει και να αναδείξει τον παλαιό μηχανισμό του «Ρολογιού» του 1ου Δημοτικού Σχολείου Ερμουπόλεως, ο οποίος αντικαταστάθηκε το 2022, έπειτα από τις συντονισμένες ενέργειες του τέως Αντιδημάρχου Τεχνικών Υπηρεσιών Δήμου Σύρου – Ερμούπολης, κ. Μηνά Αλιφραγκή.
Η πρόταση της Revoil κατατέθηκε προς συζήτηση και ψηφοφορία στη Δημοτική Επιτροπή, όπου εγκρίθηκε ομόφωνα, επιβεβαιώνοντας τη σημασία της για την τοπική κοινωνία. Η κίνηση αυτή αποτελεί έναν φόρο τιμής προς τις νεότερες και παλαιότερες γενεές των Συριανών, οι οποίες έχουν ζήσει με την παράδοση του «Ρολογιού» της Ερμούπολης.

Το έπιπλο, που αποτιμάται περίπου στις 2.000€, δεν είναι απλώς μια υλική δωρεά, αλλά μια γέφυρα ανάμεσα στο παρελθόν και το μέλλον, διατηρώντας ζωντανή την ιστορική μνήμη του τόπου μας. Η Revoil, μέσα από αυτή την κίνηση, επιβεβαιώνει για ακόμη μια φορά τη δέσμευσή της προς την τοπική κοινωνία και την πολιτιστική της κληρονομιά.
Η προσφορά αυτή αποτελεί την ελάχιστη ένδειξη ευγνωμοσύνης προς την κοινότητα της Σύρου, τιμώντας τη μακροχρόνια ιστορία και συνδέοντας την παράδοση με το σήμερα.
Ιστορικά στοιχεία του ρολογιού
Ο τέως μηχανισμός του (μετά την καταστροφή του πρώτου) είναι της εταιρείας Σιδέρη αφού άλλωστε αυτό αναγράφει και το ρολόι και είναι κατασκευασμένος κάπου την δεκαετία του 1930.
Όπως εξηγεί ο κ. Βασίλης Σταματάκος στην Ομάδα Βιομηχανική Αρχαιολογία-Industrial Archaeology στο facebook:
Ο Νικ. Σιδέρης που φαίνεται στην βάση του ρολογιού ήταν ωρολογοποιος που γεννήθηκε στην Νάξο το 1893. Μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο βρέθηκε αποκλεισμένος στην Γερμανία όπου έμαθε τα μυστικά της ωρολογοποιΐας και ιδιαίτερα των ρολογιών πύργου. Το 1928 άνοιξε κατάστημα στην Αθήνα και επισκεύαζε ή εγκαθιστούσε ρολόγια σε καμπαναριά ή δημόσια κτήρια. Δικής του κατασκευής ήταν το ρολόι του Παλαιού αεροδρομίου του ελληνικού, της Παναγίας της Τήνου, στην Σχολή Ευελπίδων, στο παλιό Zonars, στο Πανεπιστήμιο και στην Παλιά Βουλή.
Σήμερα είναι η τρίτη γενιά ο συνονόματος του εγγονός Νίκος Σιδέρης.
Είναι άγνωστο ακόμα αν ο συγκεκριμένος μηχανισμός του ρολογιού της Σύρου είναι ο αυθεντικός επισκευασμένος από τον Σιδέρη ή νεώτερος κατασκευή Σιδέρη.
Ιστορικά στοιχεία του σχολείου
Όπως διαβάζουμε στην ιστοσελίδα του 1ου Δημοτικού Σχολείου Ερμούπολης 1dim-ermoup.kyk.sch.gr
Το 1ο Δημόσιο Αλληλοδιδακτικό Σχολείο (Δημοτικό) της Ερμούπολης, χτίστηκε το 1828. Το 1ο Μητρώο μαθητών που σώζεται, είναι το 1857.
Το σχολείο στεγαζόταν στον ίδιο χώρο που είναι μέχρι και σήμερα το 1ο Δημοτικό. Δεν γνωρίζουμε στοιχεία για την αρχιτεκτονική μορφή του κτιρίου. Διακρινόταν σε Θηλέων και Αρρένων, με ξεχωριστή είσοδο για το κάθε σχολείο. Στο πίσω μέρος στεγαζόταν το Ελληνικό Σχολείο (έτος ίδρυσης 1829) με τρεις τάξεις, που προετοίμαζε τους μαθητές του Αλληλοδιδακτικού για το Γυμνάσιο.
Το σημερινό κτίριο του 1ου Δημοτικού Σχολείου κτίστηκε το 1931, “επί κυβερνήσεως Ελ. Βενιζέλου, υπουργού Παιδείας Γ. Παπανδρέου” όπως αναφέρει, χαρακτηριστικά, εντοιχισμένη επιγραφή στην είσοδο του σχολείου επί της οδού Καραολή & Δημητρίου.
Στην αυλή του σχολείου είναι χτισμένο και το Δημόσιο Ρολόι.
Τον Μάιο του 1861 ο δικηγόρος και βουλευτής Κωνσταντίνος Π. Πλατής πρόσφερε στον Δήμο μια μεγάλη δωρεά και συγχρόνως ανέλαβε τα έξοδα που σύμφωνα με τα γραφόμενα στις εφημερίδες της εποχής ανερχόταν περίπου στις 16.000 με 18.000 δρχ. Ο μηχανισμός του, ο οποίος θεωρείται εξαιρετικός, κατασκευάστηκε αποκλειστικά για το συγκεκριμένο ρολόι από τον Γερμανό ωρολογοποιό Mannharell στο Μόναχο. Για την εγκατάστασή του χρειάστηκε να έρθει κλιμάκιο από την Γερμανία με εξειδικευμένους τεχνίτες. Ο πύργος ήτανε αρκετά υψηλός για να φαίνεται το ρολόι από μακριά, αλλά και για να κρέμονται τα βαρίδια που έδιναν την κίνηση στους δείκτες και στα σήμαντρα. Χτυπούσε μια φορά για το 1 τέταρτο, 2 φορές για τα δύο τέταρτα, 3 φορές για τα τρία τέταρτα, ενώ τις ώρες χτυπούσε κανονικά. Ο ήχος του ήταν γλυκός διακριτικός αλλά απίστευτα δυνατός. Ακουγόταν σχεδόν σε όλη την Ερμούπολη. Δυστυχώς ο μηχανισμός αυτός χάθηκε όταν βομβαρδίστηκε το ρολόι στην κατοχή. Από το Φεβρουάριο του 2022 και μετά τις εργασίες αποκατάστασης το ρολόι λειτουργεί και πάλι κανονικά.
Να σημειώσουμε εδώ ότι βάσει του βιβλίου «Τα Νέα Σχολικά Κτίρια» (βλ. ΕΔΩ το πλήρες άρθρο) το 1ο Δημοτικό Σχολείο Ερμούπολης ανήκει στα Μπάουχαους (Bauhaus) κτίρια που χτίστηκαν ανά την Ελλάδα.
