Ένα πολύ αναγκαίο εναλλακτικό πλαίσιο για τη διατήρηση της βιομηχανικής κληρονομιάς
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Europa Nostra ανακοίνωσαν τους νικητές των βραβείων «European Heritage Awards / Europa Nostra 2021», το βραβείο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την πολιτιστική κληρονομιά που χρηματοδοτήθηκε από το πρόγραμμα Creative Europe. Φέτος, η κορυφαία τιμή της Ευρώπης στον τομέα της κληρονομιάς απονέμεται σε 24 υποδειγματικά επιτεύγματα από 18 ευρωπαϊκές χώρες.
Οι νικητές του βραβείου επιλέχθηκαν από ανεξάρτητες επιτροπές αποτελούμενες από εμπειρογνώμονες πολιτιστικής κληρονομιάς από όλη την Ευρώπη, κατά την αξιολόγηση των υποψηφιοτήτων που υποβλήθηκαν από οργανισμούς και άτομα από 30 ευρωπαϊκές χώρες.
Ανάμεσα στα Βραβεία που πήραν η Ελλάδα και η Κύπρος (βλ. ΕΔΩ) βρίσκεται και η βράβευση στην «Κατηγορία Έρευνας», του ερευνητικού έργου «Control Shift» που εστιάζει στην πρακτική της επαναχρησιμοποίησης της βιομηχανικής κληρονομιάς στην Ευρώπη, με ιδιαίτερη έμφαση στο Ηνωμένο Βασίλειο, τις Κάτω Χώρες, την Ισπανία και την Ελλάδα, και παρέχει ένα πολύ αναγκαίο εναλλακτικό πλαίσιο για τη διατήρηση της βιομηχανικής κληρονομιάς. Η κριτική επιτροπή όπως αναφέρεται, αναγνώρισε «την ποιότητα και τη συνάφεια αυτής της έρευνας, καθώς και τις δυνατότητές της για ανάπτυξη σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες. Συνέβαλε σημαντικά στην καλύτερη κατανόηση των θεμάτων που σχετίζονται με τη διατήρηση της βιομηχανικής κληρονομιάς της Ευρώπης».
Το ερευνητικό έργο διεξήχθη από την κ. Ντόρα Χατζή – Ροδοπούλου στο πλαίσιο ενός διδακτορικού προγράμματος στον όμιλο Heritage & Architecture, AE+T, TUDelft και στο Εργαστήριο Αστικού Περιβάλλοντος, Σχολή Αρχιτεκτονικής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Το έργο χρηματοδοτήθηκε από μια τετραετή υποτροφία από το Ίδρυμα Ωνάση. Περαιτέρω κεφάλαια παρασχέθηκαν από το British School at Athens, το Stichting Fonds Catharine van Tussenbroek και το πρόγραμμα EU Erasmus+.
Η έρευνα διερευνά ένα θεμελιώδες ζήτημα που βρίσκεται στο επίκεντρο της διατήρησης της κληρονομιάς, δηλαδή το φάσμα των πιθανών εντάσεων, αντιφάσεων και αντισταθμίσεων μεταξύ της διατήρησης των πολιτιστικών αξιών της κληρονομιάς και των λειτουργικών, κοινωνικών και οικονομικών απαιτήσεων της χρήσης της.
Εκτός από την εμπλουτισμό της ακαδημαϊκής γνώσης, η πρόθεση αυτής της διδακτορικής έρευνας είναι επίσης να γίνει ένα χρήσιμο εφαλτήριο για τους επαγγελματίες που ασχολούνται με την επαναχρησιμοποίηση της βιομηχανικής κληρονομιάς σε όλη την Ευρώπη. Προκειμένου να επιτευχθεί αυτό, η διατριβή παρουσιάζει μια διεθνή και αναδρομική ανασκόπηση της προστασίας της βιομηχανικής κληρονομιάς, επιτρέποντας τον διαμοιρασμό της εμπειρίας από μια χώρα για την προστασία μέσω επαναχρησιμοποίησης σε άλλες χώρες. Επιπλέον, προσφέρει έμπνευση και αυξάνει την ευαισθητοποίηση μέσω της λεπτομερούς ανάλυσης είκοσι περιπτωσιολογικών μελετών βέλτιστων πρακτικών και της διαδικτυακής πλατφόρμας γνώσης «ReIndustrialHeritage»: ένα εκτεταμένο ψηφιακό μητρώο με περισσότερες από 150 μελέτες περιπτώσεων μετατροπών βιομηχανικών περιοχών σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Μέσω μιας συστηματικής ανάλυσης των πρακτικών και ακολουθώντας μια αυστηρή μεθοδολογία, επισημαίνονται οι μηχανισμοί που επηρεάζουν αποφασιστικά την επαναχρησιμοποίηση της βιομηχανικής κληρονομιάς. Δεν λαμβάνονται υπόψη μόνο τα χαρακτηριστικά και οι ευκαιρίες που παρουσιάζονται από τα ίδια τα αρχιτεκτονικά αντικείμενα ή από το περιβάλλον τους, αλλά και ο ρόλος των ηθοποιών που αξιολογείται, καθώς και η επίδραση των διαφόρων συνιστωσών στη διαχείριση του μετασχηματισμού των έργων και της ποιότητας των παρεμβάσεων.
Σε αυτήν την πλατφόρμα, η κριτική επιτροπή δήλωσε: «Οι ‘Stakeholders Maps’ παρουσιάζουν τις λειτουργικές δομές που είναι συγκεκριμένες για κάθε χώρα όσον αφορά τη διατήρηση της βιομηχανικής κληρονομιάς και πρέπει να επεκταθούν σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες καθώς και σε άλλες κατηγορίες κληρονομιάς.»
«Εκτιμούμε το σημαντικό έργο της σύνθεσης που οδήγησε στις ‘Guidelines for an enhanced Industrial Heritage Reuse practice’. Ο στόχος είναι να καταστεί δυνατή η εξέταση των σύγχρονων προσδοκιών και απαιτήσεων, σε ένα πλαίσιο παγκοσμιοποίησης και οικολογικών προβληματισμών, προκειμένου να ενθαρρυνθεί η διατήρηση ενός σημαντικού μέρους της ευρωπαϊκής κληρονομιάς. Η σύνδεση αντικειμένων που ανήκουν σε τοπική και διεθνή κλίμακα, σε δίκτυο με ευρωπαϊκό πεδίο, είναι θεμελιώδους σημασίας», πρόσθεσε η κριτική επιτροπή.
Περισσότερες πληροφορίες:
- Κατεβάστε την έρευνα από ΕΔΩ
- reindustrialheritage.eu | journals.open.tudelft.nl/abe/article
