Το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού τιμά το Συριανό Λουκούμι και τα 200 Χρόνια Ιστορίας του, με επιχορήγηση 15.000€ στο Σύλλογο Μικρασιατών Ερμούπολης Σύρου, ο οποίος ετοιμάζει πυρετωδώς τιμητική εκδήλωση με αφορμή την εγγραφή του Συριανού Λουκουμιού στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδος (2019) – η οποία αναβλήθηκε παλαιότερα λόγω της πανδημίας.
Η κα Ντίνα Συκουτρή – Ανδριωμένου, η οποία, εκπροσωπώντας τους λουκουμοποιούς της Σύρου, είχε ενεργήσει τα δέοντα και είχε συνεργαστεί εξαιρετικά με το Υπουργείο, καταθέτοντας τον σχετικό φάκελο στη Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Ο ρόλος του λουκουμιού στη συριανή κοινωνία
Όπως αναφέρεται στα στοιχεία εγγραφής στο ayla.culture.gr: Ο ρόλος του λουκουμιού στη σημερινή κοινωνία της Σύρου παραμένει πολύ σημαντικός. Το γλύκισμα αυτό πρωταγωνιστεί στην καθημερινή ζωή του τόπου και είναι συνυφασμένο με όλες τις κοινωνικές εκδηλώσεις. Αποτελεί μέρος τόσο της καθημερινότητας, όσο και των ιδιαίτερων στιγμών της κοινωνικής ζωής. Δεν λείπει από κανένα σπίτι, από κανέναν χώρο μαζικής εστίασης, από καμία εκδήλωση. Συνοδεύει ακόμα τους Συριανούς στις μεγάλες τους χαρές (γάμο, γέννηση, βάπτιση) αλλά και στις μεγάλες τους λύπες (θάνατος, μνημόσυνο). Σε πολιτιστικές και τοπικές εκδηλώσεις, θρησκευτικές πανηγύρεις, το λουκούμι ως προσφερόμενο γλυκό κυριαρχεί.
Το συριανό λουκούμι είναι αναπόσπαστο κομμάτι της συριανής κοινωνίας, τόσο των λουκουμοποιών που μέχρι σήμερα εξακολουθούν να παράγουν το παραδοσιακό αυτό γλύκισμα, άλλοι με τον παραδοσιακό τρόπο και άλλοι αξιοποιώντας τα σύγχρονα μέσα, όσο και των κατοίκων του νησιού που το συνδέουν με κάθε πτυχή της ζωής τους. Ενδεικτικές της βαθιάς σχέσης με τον τόπο και τους ανθρώπους του είναι και οι διάφορες δράσεις που λαμβάνουν χώρα τα τελευταία χρόνια στο νησί σχετικά με το λουκούμι. Ιδιαίτερα σημαντική ήταν «Η Γιορτή Λουκουμιού» (2013 και 2014 στην Ερμούπολη και στην Άνω Σύρο), στην οποία συμμετείχαν όλοι οι λουκουμοποιοί του νησιού καθώς και φοιτητές από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Τα τελευταία χρόνια έχει επίσης καθιερωθεί «Το Κυνήγι του Κρυμμένου Λουκουμιού», στο οποίο συμμετέχουν κυρίως νέοι, αλλά και άτομα μεγαλύτερης ηλικίας (μέχρι σήμερα έχουν ενεργοποιηθεί συνολικά περίπου 1.500 άτομα), που διαρκεί δύο εβδομάδες και διεξάγεται σε όλο το νησί. Σε συνέχεια της επιτυχημένης αυτής δράσης, που τείνει να γίνει θεσμός, η Δημοτική Βιβλιοθήκη Ερμούπολης το 2018 δημιούργησε με την παιδική της ομάδα τη δράση «Το Κυνήγι της κρυμμένης χαλβαδόπιτας». Σημαντικό σταθμό, αποτέλεσε και το θεατρικό έργο «Λουκούμι» του Γιάννη Κωνσταντινίδη, το οποίο παίχτηκε με εξαιρετική επιτυχία στην Αθήνα και στο Ινστιτούτο Κυβέλη στη Σύρο. Προβάλλεται και στη μόνιμη έκθεση του Βιομηχανικού Μουσείου Ερμούπολης, την οποία επισκέπτονται μαθητές από τα σχολεία όλης της Ελλάδας και οι επισκέπτες-τουρίστες του νησιού.
Υπάρχουν αρκετές ιστορικές αναφορές για το συριανό λουκούμι και τον ρόλο του στην οικονομία και την κοινωνική ζωή του νησιού. Στις πιο σημαντικές ανάμεσα σε αυτές, συγκαταλέγονται η περιγραφή της συριανής λουκουμοποιίας στην Ιστορία της Νήσου Σύρου του Τιμολέοντος Αμπελά (1850-1929), που εκδόθηκε το 1874, καθώς και στην Ιστορία της νήσου Σύρου, 1865-1941 του Ανδρέα Φραγκίδη, που εκδόθηκε το 1975.
Διαβάστε τα ιστορικά στοιχεία της ένταξης >>
Η αρχή…
Ο πρώτος λουκομοποιός της Σύρου ήταν ο Γεώργιος Αρφάνης, από την Έφεσσο. Ωστόσο, πρώτη επίσημη σφραγίδα λουκουμοποιούν ήταν του Χιώτη Νικολάου Σταματελάκη το 1837.
Η τιμητική εκδήλωση
Ειδική εκδήλωση προγραμματίζεται να πραγματοποιηθεί το Σάββατο 5 Νοεμβρίου 2022 και ώρα 19.00 στο θέατρο “Απόλλων”, με παρουσία εκπροσώπου του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, ο οποίος θα ταξιδέψει στην Σύρο ώστε να απονείμει στους λουκουμοποιούς το Πιστοποιητικό Εγγραφής στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδος (2019). Η εκδήλωση εντάσσεται στα πλαίσια του “Σύρος Πολιτισμός 2022” το οποίο είναι αφιερωμένο στην επέτειο μνήμης των 100 χρόνων από την Μικρασιατική Καταστροφή και τον ξεριζωμό των Ελλήνων από τις εστίες τους.
Διοργάνωση: Δήμος Σύρου – Ερμούπολης με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού.
Συμμετέχουν το Λύκειον Ελληνίδων Σύρου και ο Σύλλογος Μικρασιατών Ερμούπολης Σύρου
