Με ιδιαίτερη χαρά, σας παρουσιάζουμε το φυλλάδιο, τις αφίσες και τα μπάννερ του «Ελληνικού Συστήματος Αναγνώρισης και Πιστοποίησης Μουσείων», Πράξης ενταγμένης στο ΕΣΠΑ 2014-2020, με δικαιούχο τη ΔΙΝΕΠΟΚ.
Το ΥΠ.ΠΟ.Α. σχεδιάζει και εφαρμόζει πολιτική για τη μουσειακή διακυβέρνηση σε όλο το φάσμα των ελληνικών μουσείων, είτε αυτά ανήκουν στο ίδιο είτε σε άλλους φορείς, κρατικούς ή μη, σύμφωνα με τις θεσμικές προβλέψεις. Το 2011, εγκαινίασε τη διαδικασία της Αναγνώρισης για τα μουσεία που δεν ανήκουν σε αυτό, ενώ από το 2021 εφαρμόζει στα μουσεία του τη διαδικασία της Πιστοποίησης.
Το Ελληνικό Σύστημα Αναγνώρισης και Πιστοποίησης Μουσείων προκύπτει από τη συνένωση των δύο αυτών διαδικασιών, την εμπειρία και τεχνογνωσία που αποκτήθηκε από την εφαρμογή τους, καθώς και τη συνολική εποπτεία που διαθέτουν πλέον οι Υπηρεσίες του ΥΠ.ΠΟ.Α. ως προς τις ανάγκες και τις δυνατότητες των ελληνικών μουσείων. Το πρόγραμμα στοχεύει στο να βοηθήσει τα συμμετέχοντα μουσεία να γίνουν περισσότερο:
- ελκυστικά, ώστε να προσελκύουν πολλές και διαφορετικές ομάδες κοινού και ιδιαίτερα τους νέους,
- συμπεριληπτικά και προσβάσιμα, ώστε να εξυπηρετούν τις ανάγκες των σύγχρονων κοινωνιών,
- ανθεκτικά και βιώσιμα, ώστε να προσαρμόζονται γρηγορότερα και να ανταποκρίνονται καλύτερα στις πολλαπλές προκλήσεις -περιβαλλοντικές, οικονομικές, κοινωνικές- του 21ου αιώνα.
Το πρόγραμμα αποτελεί μια ολοκληρωμένη παρέμβαση στο μουσειακό τοπίο της επικράτειας, καθώς μέσω αυτού τα μουσεία αυτοαξιολογούνται και εντοπίζουν τα προβλήματα και τα σημεία που χρειάζονται βελτίωση στις διάφορες πτυχές της οργάνωσης και λειτουργίας τους. Στη συνέχεια, το ΥΠ.ΠΟ.Α. λειτουργεί ως αρωγός παρέχοντας, όπου απαιτείται, την τεχνογνωσία, τα εργαλεία και, όταν αυτό είναι δυνατόν, τους πόρους για τη θεραπεία των ελλείψεων και τη συνολική αναβάθμιση των μουσείων.
Η απονομή του σήματος «Αναγνωρισμένο Μουσείο» ή «Πιστοποιημένο Μουσείο» (ανάλογα με το νομικό καθεστώς του κάθε μουσείου) στα μουσεία εκείνα που ανταποκρίνονται σε συγκεκριμένες ποιοτικές προδιαγραφές και αποδεδειγμένα εφαρμόζουν καλές πρακτικές σε όλους τους τομείς οργάνωσης και λειτουργίας τους σηματοδοτεί την ολοκλήρωση ενός κύκλου και αποτελεί έναν κρίσιμο σταθμό μιας συνεργασίας που ανανεώνεται σε τακτά διαστήματα.
Το Ελληνικό Σύστημα Αναγνώρισης και Πιστοποίησης Μουσείων έχει ενταχθεί στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Μεταρρύθμιση του Δημόσιου Τομέα», ΕΥΔ «Ψηφιακός Μετασχηματισμός», ΕΣΠΑ 2014-2020, και εκτελείται με τη συγχρηματοδότηση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και της Ελλάδας.
Το 2002 θεσπίσθηκε για πρώτη φορά, με ενιαίο και συστηματικό τρόπο, ένα πλέγμα ρυθμίσεων που αφορούν στην ίδρυση και λειτουργία του συνόλου των μουσείων της επικράτειας, κρατικών και μη (άρθρο 45 του Ν. 3028/2002).
Σε εφαρμογή των σχετικών προβλέψεων και σύμφωνα με το διεθνές παράδειγμα της μουσειακής θεωρίας και πράξης, θεσμοθετήθηκε το 2011 σύστημα Αναγνώρισης των Ελληνικών Μουσείων που δεν ανήκουν στο Δημόσιο, το οποίο αποσκοπεί στη βελτίωση των υποδομών και των παρεχομένων υπηρεσιών και συνδέεται άρρηκτα με την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και τη χάραξη της κρατικής μουσειακής πολιτικής (Υ.Α.ΥΠΠΟΤ/ΓΔΑΠΚ/ΔΙΝΕΠΟΚ/Δ/93783/1682/30-09-2011). Σημειώνεται ότι η διαδικασία της αναγνώρισης είναι προαιρετική για τα μουσεία που δεν ανήκουν στο Δημόσιο (Ν. 3028/2002, άρθρο 45 παρ.3, ΦΕΚ 153/Α΄/28-06-2002), υπό την προϋπόθεση ότι έχουν συμπληρώσει τρία έτη συνεχούς λειτουργίας. Αντιθέτως, τα λειτουργούντα κατά την έναρξη ισχύος του Ν. 3028/2002 μουσεία, που έχουν ιδρυθεί με Νόμο, λογίζονται ως αναγνωρισμένα και οφείλουν να υποβάλουν στην αρμόδια Υπηρεσία του ΥΠΠΟΑ τη λεγόμενη «έκθεση προσαρμογής», δια της οποίας τεκμηριώνεται η προσαρμογή τους στις ρυθμίσεις του άρθρου 45 του Ν. 3028/2002 και των κανονιστικών πράξεων που προβλέπονται σε αυτό (Υ.Α. ΥΠΠΟΤ/ΓΔΑΠΚ/ΔΙΝΕΠΟΚ/Δ/93783/1682/30-09-2011, άρθρο 14).
Κατά την αναγνώριση αποτυπώνεται, εξετάζεται και αξιολογείται η συμμόρφωση του μουσείου ως προς το ελληνικό θεσμικό πλαίσιο, τα διεθνή πρότυπα και την επιστημονική δεοντολογία. Εξετάζεται το νομικό και ιδιοκτησιακό καθεστώς, η οργανωσιακή δομή και η στελέχωση του μουσείου, η οικονομική του βιωσιμότητα, οι κτηριακές υποδομές και η ασφάλεια, ζητήματα συγκρότησης, τεκμηρίωσης, διαχείρισης και συντήρησης των συλλογών, η ερμηνευτική πολιτική και τέλος οι δραστηριότητες του μουσείου και οι υπηρεσίες που αυτό παρέχει προς το κοινό. Μέσα από τη συμπλήρωση αναλυτικών εντύπων, αλλά και την επιτόπια αυτοψία, πραγματοποιείται μια «ακτινογραφία» του συνόλου των λειτουργιών του μουσειακού οργανισμού. Σε όσα μουσεία πληρούν τις προδιαγραφές, απονέμεται ο τίτλος του «Αναγνωρισμένου από το κράτος Μουσείου».
Το 2020, με το άρθρο 48 παρ. 3 του Ν. 4761/2020 (ΦΕΚ 248/τ.Α′/13-12-2020), θεσμοθετήθηκε η πιστοποίηση των μουσείων που ιδρύονται και λειτουργούν από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού. Η Υπουργική Απόφαση που θα εκδοθεί κατ’ εξουσιοδότηση της παραγράφου 5 του ως άνω άρθρου θα καθορίζει τη διαδικασία, τους όρους και τις προϋποθέσεις για την πιστοποίηση των μουσείων του ΥΠΠΟΑ, τη διάρκεια και την ανανέωση αυτής. Θα εξειδικεύει επίσης τις μελέτες, τα πιστοποιητικά και τα λοιπά στοιχεία που απαιτούνται, καθώς και τη δημοσιότητα που λαμβάνει η πιστοποίηση, η οποία θα είναι υποχρεωτική.
«ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ-ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΜΟΥΣΕΙΩΝ»
- Ν. 3028_2002, άρθρο 45 «Μουσεία» (ΦΕΚ 153/Α΄/28-06-2002)
- «Ίδρυση και αναγνώριση μουσείων κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 45» (ΦΕΚ 2385/ Β΄ /26-10-2011)
- Ν. 4761_2020, άρθρο 48 «Μουσεία – Μακρόχρονη εξαγωγή αντικειμένων συλλογών μουσείων – Τροποποίηση του άρθρου 45 του ν. 3028/2002» και άρθρο 65 «Μεταβατική διάταξη για μουσεία – Τροποποίηση του άρθρου 73 του ν. 3028/2002» (ΦΕΚ 248/Α΄/13-12-2020)
«ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΜΟΥΣΕΙΩΝ»
- Διάγραμμα διαδικασίας αναγνώρισης
- Αναλυτική περιγραφή διαδικασίας αναγνώρισης
- Έντυπο προελέγχου αναγνώρισης
- Έντυπο ελέγχου αναγνώρισης
- Έκθεση προσαρμογής
Δείτε αναλυτικά όλα τα απαιτούμενα έγγραφα ΕΔΩ
