Είναι υπέροχο βιβλίο και πλέον δυσέρευτο, είναι το βιβλίο «Ερμούπολη – Σύρος | Ιστορικό Οδοιπορικό» που επιλέξαμε να παρουσιάσουμε σήμερα. Η έκδοση του είχε υλοποιηθεί από τη Δημοτική Επιχείρηση Κοινωφελούς Έργου Ερμούπολης (ΔΕΚΕΕ) μέσω του προγράμματος URBAN 1994-1999 και κυκλοφόρησε σε 2.500 αντίτυπα το Μάϊο του 1999.
Παρουσίαση
Η Ερμούπολη και η Σύρος γενικότερα ευτύχησε τα τελευταία χρόνια να γίνει αντικείμενο σοβαρής επιστημονικής έρευνας με αποτέλεσμα να κυκλοφορούν σήμερα αξιόλογα δημοσιεύματα που μελετούν και αναδεικνύουν την ιστορία και τον πολιτισμό του νησιού, τις ομορφιές της φύσης και των οικισμών του. το ναυτικό και βιομηχανικό πλούτο της πόλης, στο παρελθόν και στο παρόν. Βιβλία, περιοδικά, λευκώματα, τουριστικοί οδηγοί και άλλα δημοσιεύματα, αποτελούν μια πλούσια συγκομιδή έργων υψηλής επιστημονικής και αισθητικής ποιότητας και ευαισθησίας. Συριανοί και Νεοσυριανοί, φίλοι του νησιού, φίλοι της ιστορίας και του πολιτισμού της Ερμούπολης, επιστήμονες πολλών ειδικοτήτων, έχουν συμβάλει στη δημιουργία μιας έγκυρης εικόνας και μιας αίσθησης υπερτοπικής εμβέλειας για το νησί και την πόλη μας. Η έκδοση ωστόσο του παρόντος έργου παρουσιάζει μια καινοτομία. Δεν προσθέτει έναν ακόμη οδηγό για τον επισκέπτη της Ερμούπολης, δίπλα στους άλλους αξιόλογους οδηγούς που κυκλοφορούν ήδη, αλλά απευθυνόμενη σε έναν προσεκτικό επισκέπτη τον ταξιδεύει στα υλικά και πνευματικά ίχνη της μακραίωνης ιστορίας του νησιού μας και στα καθέκαστα της δημιουργίας και της ζωής της πόλης στη διαδρομή των δύο αιώνων της ύπαρξης της. Ας τονιστεί ακόμη ότι το έργο αυτό που ελπίζουμε ότι θα εμπλουτίζεται με πληροφορίες και θα ομορφαίνει με εικόνες στις μελλοντικές του πολύγλωσσες εκδόσεις, θα είναι ένας έγκυρος πρεσβευτής της Σύρου στη διεθνή πολιτιστική σκηνή, μάρτυρας μιας δημιουργικής Ελλάδας των σύγχρονων μικρών περιφερειακών πόλεων. (ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΛΟΓΟ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ)
Χρήση του Οδηγού
Ο Οδηγός Ερμούπολη-Σύρος σχεδιάστηκε για να συνοδεύει τον επισκέπτη στις περιπλανήσεις του στην πόλη και το νησί αλλά και για να αποτελέσει στήριγμα της μνήμης του και τεκμήριο της προσωπικής του επαφής με τον χώρο.
Το συγκρότημα Ερμούπολη – Άνω Σύρος χωρίζεται σε οκτώ τμήματα. Σε κάθε τμήμα υποδεικνύεται ένα δρομολόγιο, πάνω στο οποίο έχουν σημειωθεί με αριθμούς τα πιο αξιοπρόσεχτα κτίρια. Οι αριθμοί παραπέμπουν στα αντίστοιχα λήμματα εντός του κειμένου, όπου ο αναγνώστης θα βρει ιστορικές πληροφορίες και παρατηρήσεις για την αρχιτεκτονική του κτιρίου. Στα κτίρια αποδίδεται η ονομασία του αρχικού προορισμού ή του πρώτου ιδιοκτήτη τους, συνοδευόμενη μερικές φορές από μια μεταγενέστερη, και γνωστότερη, ταυτότητα, αν τίποτε από αυτά δεν είναι γνωστό, αναγράφεται απλώς η διεύθυνσή τους. Τα σημαντικότερα μνημεία σε κάθε δρομολόγιο σημειώνονται στον γενικό χάρτη, ενώ δευτερεύουσες θέσεις ή κτίρια, όπου ο επισκέπτης, «αν έχει καιρό», μπορεί να προσέξει κάποια λεπτομέρεια, περιλαμβάνονται σε ιδιαίτερη παράγραφο στο τέλος του κεφαλαίου.
Μικρές εισαγωγές σε κάθε τμήμα συνοψίζουν τους βασικούς σταθμούς στη διαμόρφωση των συνοικιών, ενώ ένθετα κείμενα πλαισιώνουν τη φυσιογνωμία τους με εικόνες από την κοινωνική ζωή και με βιογραφικά σημειώματα. Οι σύγχρονες φωτογραφίες φέρουν τον αριθμό του λήμματος στο οποίο αντιστοιχούν. Ιδιαίτερο κεφάλαιο περιλαμβάνει τα αξιοθέατα στον άμεσο περίγυρο της πόλης και σύντομα σημειώματα για τις εξοχές και τους μικρότερους οικισμούς του νησιού. Οι επιμέρους περίπατοι έχουν αυτοτέλεια και ο επισκέπτης μπορεί να επιλέξει όποιον θέλει για να ξεκινήσει τη γνωριμία του με την πόλη. Για την καλύτερη ωστόσο κατανόηση αυτών που θα βλέπει και θα διαβάζει, κρίνεται απαραίτητη η προκαταβολική ανάγνωση των εισαγωγικών κεφαλαίων για την ιστορία του νησιού και την αρχιτεκτονική της πόλης.
Το βάρος που δίνεται εδώ στην ιστορία και την αρχιτεκτονική δεν σημαίνει ότι η σημερινή Σύρος δεν έχει και άλλα πράγματα να προσφέρει στους επισκέπτες της. Στις σελίδες του Οδηγού ο αναγνώστης θα βρει πληροφορίες για τις σύγχρονες πολιτιστικές δραστηριότητες, ενώ άλλοι οδηγοί προσφέρουν αναλυτικότερη πληροφόρηση για τις παραθεριστικές περιοχές του νησιού και την τουριστική εξυπηρέτηση. Όμως οι συντάκτες του Οδηγού δεν κρύβουν ότι πριμοδότησαν τις ιστορικές αναφορές με την ελπίδα ότι θα συμβάλουν στην ευαισθητοποίηση κατοίκων και επισκεπτών για την ομορφιά και την αξία – ιστορική και καλλιτεχνική – του οικοδομικού πλούτου της πόλης και για τον σεβασμό που απαιτεί.
Γεώργιος Δ. Ματθιόπουλος, Ελένη Μαρτίνη Το βιβλίο περιέχει χάρτες οι οποίοι σχεδιάστηκαν με βάση την αποτύπωση του 1981 που έγινε για λογαριασμο του ΥΠΕΧΩΔΕ και την οποία παραχώρησε ευγενικά σε ηλεκτρονική μορφή η «Εραπτοσθένης Ε.Π.Ε.». Προσαρμόστηκαν στην υπάρχουσα κατάσταση με βάση τα τυπωμένα φύλλα της νεότερης αποτύπωσης του 1994, που έκανε και πάλι το ΥΠΕΧΩΔΕ για το Εθνικό Κτηματολόγιο. Δυστυχώς το ΥΠΕΧΩΔΕ αρνήθηκε να παραχωρήσει την τελευταία αυτή αποτύπωση σε ηλεκτρονική μορφή και συνεπώς είναι δυνατό να υπάρχουν στους χάρτες του Οδηγού μικρές αποκλίσεις από την σημερινή κατάσταση.
Συγγραφή: Χριστίνα Αγριαντώνη – Αγγελική Φενερλή
Φορέας: Δημοτική Επιχείρηση Κοινωφελούς Έργου Ερμούπολης (ΔΕΚΕΕ)
Έκδοση: Μάιος 1999 από “Ολκός” (Διαθέσιμο σε 4 γλώσσες)
Αρχιτεκτονικά σχόλια: Ιωακείμ Καρακουλίδης.
Συνεργασίες: Μάνος Ελευθερίου, Χρήστος Λούκος
Συνεργάτες Έρευνας: Δημήτρης Δημητρόπουλος, Λήδα Παπαστεφανάκη
Αρχειακές Συλλογές: ΓΑΚ Αρχεία Νομού Κυκλάδων (Ερμούπολη)
Φωτογραφίες: Νίκος Μπελαβίλας, Βασίλης Ξενιάς, Σάκης Παπαδόπουλος, Παναγιώτης Σιγάλας
Περιεχόμενα
ΠΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Η ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΟΔΗΓΟΥ
ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΣΤΟ ΛΙΜΑΝΙ
ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ
ΣΤΗΝ ΠΛΑΤΕΙΑ
ΣΤΗ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ
ΣΤΑ ΒΑΠΟΡΙΑ
ΣΤΑ ΨΑΡΙΑΝΑ
ΣΤΑ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΑ
ΣΤΗΝ ΑΝΩ ΣΥΡΟ
ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΛΗ
ΣΤΙΣ ΕΞΟΧΕΣ
ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
