ΘΕΑΤΡΟ ΑΠΟΛΛΩΝ: «Αντιγόνη» του Σοφοκλή

Σοφοκλή
ΑΝΤΙΓΟΝΗ
(Εκδοχή β’)

Μετάφραση: Δημήτρης Δημητριάδης
Σκηνοθεσία: Σάββας Στρούμπος

Παίζουν οι ηθοποιοί
Έβελυν Ασουάντ, Κωνσταντίνος Γώγουλος, Έλλη Ιγγλίζ,
Γιάννης Γιαραμαζίδης, Ρόζυ Μονάκη, Άννα Μαρκά – Μπονισέλ,
Μπάμπης Αλεφάντης, Ντίνος Παπαγεωργίου

ΣΥΡΟΣ – ΘΕΑΤΡΟ «ΑΠΟΛΛΩΝ»
Παρασκευή 5 και Σάββατο 6 Νοεμβρίου 2021
Ώρα έναρξης: 21.00
Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων «ΣΥΡΟΣ  – ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ 2021»

Η Ομάδα Σημείο Μηδέν και ο σκηνοθέτης Σάββας Στρούμπος, ανακοινώνουν την ολοκλήρωση της καλοκαιρινής/φθινοπωρινής περιοδείας για την «Αντιγόνη» του Σοφοκλή, σε ένα υπέροχο και ιστορικό θέατρο, το Θέατρο «Απόλλων» στη Σύρο.

Η παράσταση θα παρουσιαστεί την Παρασκευή 5 και το Σάββατο 6 Νοεμβρίου στις 21.00 στο πλαίσιο των εκδηλώσεων «Σύρος Πολιτισμός 2021».

Αξίζει να σημειωθεί πως πρόκειται για την 3^η συνεχή χρονιά που η παράσταση ταξιδεύει σε επιλεγμένους σταθμούς σε όλη την Ελλάδα ενώ αυτό το καλοκαίρι οι θεατές θα έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν μία νέα, δεύτερη, εκδοχή της παράστασης.

Η «Αντιγόνη» της Ομάδας Σημείο Μηδέν είναι το αποτέλεσμα πολύμηνου εργαστηρίου πάνω στην αρχαία Τραγωδία, που ξεκίνησε τον Οκτώβρη του 2018. Για τις ανάγκες της ερευνητικής διαδικασίας και της παράστασης δημιουργήθηκε νέα μετάφραση του έργου από τον Δημήτρη Δημητριάδη.

Σκηνοθετικό Σημείωμα

Το σκεπτικό της παράστασης:

Βλέπουμε την «Αντιγόνη» ως Τραγωδία για τη Διεκδίκηση της Ζωής.

Η ακατάβλητη επιθυμία της Αντιγόνης να θάψει τον νεκρό αδερφό της παρά τις διαταγές του Κρέοντα, δεν τη συνδέει μονάχα με τον κόσμο των νεκρών της και της οικογένειάς της. Ξεκινώντας από τη διεκδίκηση της ταφής απέναντι στην κρατική εξουσία, οδηγείται στη διεκδίκηση νέων όρων για την επανεκκίνηση της Ζωής στην πόλη μετά τον πόλεμο. Η Αντιγόνη επιχειρεί να ενώσει Μνήμη και Πόλη, Ύπαρξη και Ιστορία, Εξέγερση και Κοινωνία.

Ο Κρέων φέρει το τρίπτυχο δύναμης της ανδρικής – κρατικής εξουσίας ως απόλυτη αρχή: πατριαρχία – στρατοκρατία – φαλλοκρατία. Όποιος δεν είναι μαζί του είναι εναντίον του. Κατά τη γνώμη του όλοι και όλα τον απειλούν, όλοι χρηματίζονται για να υποσκάψουν την εξουσία του.

Η Αντιγόνη αντιτίθεται, αντιστέκεται. Η στάση της δεν αφορά μονάχα την οικογενειακή διάσταση του ζητήματος. Στον οίκο των Λαβδακιδών κάθε πράξη είναι άμεσα πολιτική, γιατί επηρεάζει άμεσα την πόλη. Ο κατ’ επιλογή θάνατος της Αντιγόνης αποτελεί κραυγή Ζωής! Επιλέγει τον θάνατο γιατί θέλει να ζήσει ασυμβίβαστα.

Η παράστασή μας παίζεται αμέσως μετά από έναν πόλεμο. Δεν βλέπουμε τον Μύθο στο βάθος του παρελθόντος, αλλά στο Μέλλον. Μπορεί η ζωή να επανεκκινήσει μετά τον πόλεμο; Μπορεί ο άνθρωπος να διεκδικήσει εκ νέου τους όρους της ζωής του; Ο πόλεμος αφορά την οικουμένη και δεν έχει χωρικό όριο. Το ίδιο και η τραγωδία. Μέσα από την οπτική του πολέμου συναντάμε την οντολογική και βιοπολιτική προσέγγιση του έργου ως αστερισμό τραγωδιών μέσα στην τραγωδία:

• Η τραγωδία του εξεγερμένου Ανθρώπου: Αντιγόνη
• Η τραγωδία της Εξουσίας: Κρέων
• Η τραγωδία του Συγκρουσιακού ανθρώπου: Ισμήνη
• Η τραγωδία του Λόγου: Αίμων
• Η τραγωδία της Προφητείας: Τειρεσίας
• Η τραγωδία του βραχυκυκλωμένου ανθρώπου: Ευρυδίκη
• Η τραγωδία της Υποτακτικότητας: Φύλακας
• Η τραγωδία της Δημοκρατίας: Χορός

Ο Χορός διαρκώς αναζητά το μέτρο. Θέτει ερωτήματα, αμφισβητεί και αυτό-αμφισβητείται, κρίνει και κρίνεται, αναιρεί και αυτό – αναιρείται. Προσπαθεί με μεγάλη αγωνία να ορίσει το δίκαιο και το άδικο, το σωστό και το λάθος, τον θύτη και το θύμα, χωρίς να υπάρχει καμία εξωκοσμική αρχή να δώσει σαφείς και οριστικές απαντήσεις. Πρόκειται για την Τραγωδία της Δημοκρατίας. Δεν μπορεί κανείς να είναι ήσυχος, αναθέτοντας την ευθύνη πολιτών και πόλης σε κάποιον θεό ή σωτήρα: «Ή θα είμαστε ήσυχοι ή θα είμαστε ελεύθεροι», έγραφε ο Θουκυδίδης.

Η Αρχαία Ελληνική Τραγωδία:

Η αρχαία Τραγωδία είναι τελετουργικό θέατρο προς τιμήν του θεού Διόνυσου, θεού της γονιμότητας και της βίας, της μεταμόρφωσης και των ενστίκτων. Βγαίνει μέσα από το συλλογικό ασυνείδητο της κοινωνίας. Μελετάει τη Ζωή στα ακραία όρια της Φύσης, της Ύπαρξης και της Ιστορίας. Είναι ένα βιοπολιτικό θέατρο, που ασκεί δριμύτατη κριτική στο δημοκρατικό πολίτευμα που το γέννησε, με σκοπό το ίδιο αυτό πολίτευμα να βαθαίνει διαρκώς τα χειραφετητικά του χαρακτηριστικά.

Η Τραγωδία, παιδί και μήτρα της Φιλοσοφίας και της Δημοκρατίας, είναι θέατρο καθολικής αμφισβήτησης. Μας προσκαλεί σε μια ριζική επαναξιολόγηση όλων των αξιών της ζωής, με το βλέμμα στραμμένο στον ενεργό και χειραφετημένο πολίτη σε διαρκή εγρήγορση.

Σάββας Στρούμπος

Συντελεστές:
Μετάφραση: Δημήτρης Δημητριάδης
Σκηνοθεσία, διαμόρφωση χώρου, επιμέλεια κοστουμιών: Σάββας Στρούμπος
Μουσική: Λεωνίδας Μαριδάκης
Φωτισμοί: Κώστας Μπεθάνης
Δραματολόγος: Μαρία Σικιτάνο
Photo credits: Αντωνία Κάντα, Johanna Weber
Δημιουργία αφίσας: Soul Design
Επικοινωνία παράστασης: Μαριάννα Παπάκη, Νώντας Δουζίνας
Οργάνωση περιοδείας: Σάββας Στρούμπος, Μαριάννα Παπάκη

Διανομή:
Αντιγόνη: Έβελυν Ασουάντ
Κρέων: Κωνσταντίνος Γώγουλος
Τειρεσίας – κορυφαία Χορού: Έλλη Ιγγλίζ
Ισμήνη – Αγγελιαφόρος: Άννα Μαρκά – Μπονισέλ
Αίμων: Γιάννης Γιαραμαζίδης
Ευρυδίκη – κορυφαία Χορού: Ρόζυ Μονάκη
Φύλακας – Εξάγγελος: Μπάμπης Αλεφάντης, Ντίνος Παπαγεωργίου
Χορός: η Ομάδα

Έγραψαν για την παράσταση

«Το θέατρο ανακτά τη βασική του λειτουργία: γίνεται ξανά Τελετή». […] «Όσο για την Έβελυν Ασουάντ, την Αντιγόνη της παράστασης, θυμηθείτε αυτό: αποτελεί από μόνη της λόγο για να πάτε στο νέο χώρο του Άττις, για να ανακαλύψετε την πρώτη μεγάλη τραγωδό της γενιάς της». […] «Στην εκπνοή της σεζόν, κυριολεκτικά στο 90’, […] μας περίμενε μια από τις καλύτερες στιγμές της. Τέτοιες ακριβώς στιγμές είναι που κάνουν τη δουλειά μας να έχει νόημα: μέσα στις εκατοντάδες (χιλιάδες!) πρεμιέρες, τα κουρασμένα μάτια σου γεμίζουν δάκρυα χαράς και συγκίνησης. Νιώθω ευγνώμων…» [Γιώργος Βουδικλάρης | Artivist.gr]

«Η πρόταση του “Αντιγόνης” του Σάββα Στρούμπου σε ικανή μετάφραση του Δημήτρη Δημητριάδη, με την ωραία, οργανική μουσική του Λεωνίδα Μαριδάκη, είναι η πιο εύστοχη πολιτικά και η πιο άρτια αισθητικά, σπάνιος συνδυασμός, που επιτυγχάνεται μια φορά στα εξήντα χρόνια (τόσα βλέπω θέατρο). Αυτά μόνο θα πω». [Λέανδρος Πολενάκης | Η Αυγή]

«Η ομάδα, ως σύνολο, με τη γεωμετρημένη της κινησιολογία, τη χρήση παραγλωσσικών σημείων και φωνητικών που συνδυάζονταν ή αναδύονταν μέσα από την ομολογουμένως ενδιαφέρουσα μουσική του Λεωνίδα Μαριδάκη, λειτούργησε ως ένα άψογα οργανωμένο σύνολο, ειδικά στα χορικά ή και συνοδεύοντας φωνητικά το εκάστοτε  δραματικό πρόσωπο που διαχωριζόταν από το σώμα της». [Δημήτρης Τσατσούλης | AthensVoice]

«Είναι ένα δεμένο υποκριτικό σύνολο που σε κερδίζει αμέσως, χάρις στο πάθος, την ορμή, τη σωματικότητά του. Σε γοητεύει με τη δύναμη και την αφοσίωσή του. Σε οδηγεί στο κέντρο του κόσμου του Σοφοκλή, στα πανανθρώπινα ζητήματα που θέτει αυτή η τραγωδία». [Γιώργος Μητρόπουλος| Euronews.gr]

«Δεν είναι η ελλειπτικότητα ή η κυρίαρχη σωματικότητα της απόδοσης. Δεν είναι η μορφική αποδόμηση των συγκεκριμένων συμβάσεων. Είναι η κυριαρχία του θρηνητικού και του διονυσιακού στοιχείου. Στοιχείων που όταν επαναφέρειςτο κείμενο στο μυαλό σου καταλαβαίνεις πως βρίσκονταν πάντοτε εκεί. Αλλά δεν αναδεικνύονταν, δεν κυριαρχούσαν. Εδώ είναι καθαρά. Όχι ως φόρμα αλλά και ως ουσία». [Θωμάς Τσαλαπάτης | Εφημερίδα των Συντακτών]

«Ο σκηνοθέτης δεν είδε στην Αντιγόνη μια ταφική τραγωδία, αλλά μια τραγωδία για την διεκδίκηση της ζωής. Μιας ζωής, ατομικά και συλλογικά, που αξίζει να την ζήσει κανείς». [Λίτσα Φρυδά | Πριν]

«Η «Αντιγόνη», που παρακολουθήσαμε στο «Σημείο Μηδέν», ήταν μια αποκάλυψη! Σημαδιακό το όνομα του θιάσου» […] «Ο Σάββας Στρούμπος για άλλη μια φορά αποδεικνύει το μεγάλο του πάθος, τη θεατρική του παιδεία, την πλήρη αφοσίωση και τον απόλυτο σεβασμό, που πρέπει να έχει ένας αληθινός καλλιτέχνης απέναντι σε τέτοια μεγαλειώδη έργα, και εν προκειμένω στην περίφημη «Αντιγόνη» του περίφημου Σοφοκλή» […] «Μία παράσταση που πρέπει να δουν όλοι, μικροί και μεγάλοι» [Ρωξάνη | Ριζοσπάστης]

«Η σκηνοθεσία του  Σάββα Στρούμπου, με έντονο βλέμμα και βαθειά μελέτη σε μια ευθεία, σε ένα μικρό δωμάτιο, να κινούνται τα σώματα με έναν τρόπο δραματικό και απολύτως θεατρικό, δημιουργώντας το τραγικό ύφος μέσα από τον σπαραγμό τους και την αποδόμησή τους» [Μαρία Μαρή | Theatromania.gr]

«Από τους πρώτους στίχους της «Αντιγόνης» του Σοφοκλέους που παρακολουθήσαμε, από την ομάδα «Σημείο Μηδέν» στην υπέροχη μετάφραση του Δημήτρη Δημητριάδη και στη Διονυσιακή σκηνοθεσία του Σάββα Στρούμπου, νιώσαμε αυτό το ρίγος και το δέος της πολλών χιλιετηρίδων συνέχειας της γλώσσας, των μύθων, του ήθους, του Θεάτρου. (Ναι, με κεφαλαίο Θήτα)». [Γιάννης Οικονομίδης | Newsville.be]

«Η Έβελυν Ασουάντ κατέπληξε στο ρόλο της Αντιγόνης, με την ερμηνεία της, την εσωτερικότητα στη φωνή της, την ύψωση των τόνων της, την αξιοπρέπεια και την αποφασιστικότητά της». [Βαγγέλης Ραφτόπουλος | Cityculture.gr]

Στην παράσταση του Σάββα Στρούμπου και της ομάδας Σημείο Μηδέν, η «Αντιγόνη» του Σοφοκλή, γίνεται το πεδίο ανάδειξης των πολιτικών θέσεων που αναπόφευκτα παίρνουν τα πρόσωπα της τραγωδίας, με κύριο παρονομαστή, λόγω του σχήματος που επιχειρεί σκηνοθετικά, το ίδιο το κοινό. Η τεχνική των ηθοποιών, οι έξοχες ερμηνείες, ο ρυθμός και η συνέπεια του λόγου σε συνεπαίρνουν, αυτό όμως που έμενα προσωπικά με καθήλωσε ήταν η συμπερίληψη μου, ως θεατή, η ενεργοποίηση μου ως πολίτη. [Νάγια Παπαπάνου | Boemradio.com]

«Η παράσταση όπως και όλες οι υπόλοιπες της ομάδας δεν είναι ένα θέαμα εν εξελίξει αλλά μια βιωματική εμπειρία που αποκαλύπτει στον κάθε θεατή όχι μόνο το δραματουργικό δρώμενο αλλά και τις εσωτερικές του δυναμικές, τα ψυχικά και πνευματικά όρια του και τη δυνατότητα υπέρβασης τους. Μην την χάσετε». [Μαρία Κυριάκη | EpiSkinis.gr]

«Πράγματι, ο σκηνοθέτης στηρίζεται στη σωματικότητα μέσα από μια γεωμετρική επεξεργασία των ζητημάτων που αποτυπώνουν οι κώδικες των ρόλων. Το σώμα «ανατέμνεται» δημιουργικά συνθέτοντας και αποδομώντας εννοιολογήματα και καταστάσεις του θυμικού μέσα από κορυφώσεις. Οι ηθοποιοί, χάρη στους οποίους επιτυγχάνεται το άρτιο σκηνικό αποτέλεσμα, υπηρετούν πειθαρχημένα ένα ερμήνευμα, προϊόν θεατρικής επεξεργασίας γλωσσικών και παραγλωσσικών επιλογών του σκηνοθέτη». [Νεκτάριος – Γεώργιος Κωνσταντινίδης | Εποχή]

«Σε εξαιρετική μετάφραση Δημήτρη Δημητριάδη, όπου μέρη από το πρωτότυπο διατηρήθηκαν αυτούσια ανάμεσα στο μεταφρασμένο, το κείμενο της Αντιγόνης του Σοφοκλή ζωντανεύει μέσα σε ένα χώρο γυμνό, πάνω σε ένα ξύλινο δάπεδο-αντηχείο. Εκεί, στο θέατρο Άττις-Νέος Χώρος, με βασικό συστατικό το ανθρώπινο σώμα, ο σκηνοθέτης Σάββας Στρούμπος μάς οδήγησε σε μια παράσταση-εμπειρία». [Νατάσα Γεράρδου | All4fun.gr]

«Παράλληλα, ο τρόπος με τον οποίο είναι συγκροτημένος ο χορός φέρει τα χαρακτηριστικά ενός θεάτρου συνόλου αφού λειτουργεί σαν ένα σώμα μέσα από τον πλήρη συγχρονισμό των κινήσεών του» [Αθηνά Κακλαμάνη | Θέατρο.gr]

«Η ΈβελυνΑσουάντ ήταν μια φλεγόμενη διονυσιακά Αντιγόνη, εκρηκτικά δυναμική στις διαλογικές σκηνές και τις λεκτικές διαμάχες, με αποκορύφωμα την καθηλωτική μονολογική σκηνή του θρήνου». [Αμέλια Ελευθεριάδου | Περιοδικό Αυτολεξεί]

«Ο λόγος, άριστα υποστηριζόμενος από την υποκριτική, ανθίζει και βαθαίνει την απόσταση από την πραγματικότητα, μετατρέποντας το δραματικό γεγονός σε ηχητική και κιναισθητική περιπέτεια». [Μαρία Στέλλα Μπινίκου | Artic.gr]

«Μια απόλυτα θεατρική παράσταση η οποία αποδόμησε και ταυτόχρονα επανασυνέθεσε ένα μεγαλειώδες κείμενο, με αναγωγή στην πρωτόλεια μορφή της αρχαίας τραγωδίας και ταυτόχρονα ντυμένο με μια σπαρακτική ένταση, ικανή να μεταλαμπαδεύσει αβίαστα τα μηνύματα του έργου, χωρίς υπερβολές και πομπώδεις τεχνικές». [Kavalapost.gr]

Με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού