Τέλος στην “αφάνεια” βάζει Παγκόσμιος Διαδραστικός Χάρτης για 530 Γυναίκες Συνθέτριες!

Στις βιομηχανικές κοινωνίες, οι γυναίκες εργάζονταν πάντα και ήταν συχνά οι κύριοι εισοδηματίες στις οικογένειές τους. Αλλά επειδή οι ιστορίες τους δεν ταιριάζουν σε μια παραδοσιακή αφήγηση, αγνοήθηκαν.

Οι περιορισμένοι ορισμοί για το τι θεωρείται «δουλειά» έχουν περιθωριοποιήσει τη συμβολή των γυναικών σε εκατοντάδες τομείς, συμπεριλαμβανομένης της μουσικής. Αλλά οι γυναίκες έγραφαν πάντα μουσική, ανεξάρτητα από το αν έχουν πληρωθεί ή αναγνωριστεί ως επαγγελματίες συνθέτριες.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, η καριέρα τους διακόπηκε πριν ξεκινήσουν. Αυτή ήταν η μοίρα της αδερφής του Μότσαρτ, Μαρίας – Άννας, η οποία ήταν επίσης παιδί – θαύμα και ταξιδεύοντας στην Ευρώπη με τον αδερφό της θάμπωνε την αριστοκρατία το 1700. Τα επιτεύγματά της «ξεχάστηκαν γρήγορα», όπως γράφει η Ashifa Kassam στον “The Guardian“, «αφού αναγκάστηκε να σταματήσει την καριέρα της όταν ενηλικιώθηκε». Όταν η αδερφή του Μότσαρτ έγραφε μουσική, «θεωρήθηκε δεδομένο ότι ένα έργο που συνθέθηκε από μια γυναίκα δεν θα ήταν της ίδιας ποιότητας με αυτό που συνέθεσε ένας άνδρας», λέει η Ventura.

Η Μαρία – Άννα Μότσαρτ είναι μία από τις εκατοντάδες γυναίκες συνθέτριες που θα βρείτε στον διαδραστικό χάρτη που δημιούργησε η Sakira Ventura, δασκάλα μουσικής από τη Βαλένθια της Ισπανίας, η οποία συγκέντρωσε 530 συνθέτριες, τις τοποθέτησε γεωγραφικά στο χάρτη και περιέλαβε συνδέσμους προς τις σελίδες της Βικιπαίδειας, Ιστότοπους και Spotify. Ο χάρτης είναι στα ισπανικά και στα αγγλικά, όπως και όλες οι σύντομες βιογραφίες στο πτυσσόμενο πλαίσιο κάθε συνθέτριας, αλλά η Ventura συνδέει επίσης το χάρτη της με τις αγγλικές σελίδες της Wikipedia, καθιστώντας την εξαιρετική πηγή και πολύ απαραίτητη, όπως διαπίστωσε η ίδια, όταν άρχισε την έρευνά της. Επίσης υπάρχει και ευρετήριο για ευκολότερη αναζήτηση. Δυστυχώς δεν είναι διαθέσιμη στα ελληνικά.

Έτσι για στη γεωγραγική περιοχή της Ελλάδας βρίσκουμε δύο εγγραφές στο χάρτη που αφορούν την Καλλιόπη Τσουπάκη και την Ελένη Καραΐνδρου αντίστοιχα.

Η Καλλιόπη Τσουπάκη (γενν. 27 Μαΐου 1963) είναι Ελληνίδα πιανίστρια και συνθέτρια. Γεννήθηκε στον Πειραιά. Σπούδασε πιάνο και θεωρία μουσικής στο Ελληνικό Ωδείο Αθηνών και σύνθεση με τον Γιάννη Ιωαννίδη. Συνέχισε τις σπουδές της με τον Λουί Άντρισεν στο Βασιλικό Ωδείο της Χάγης και αποφοίτησε το 1992. Αφού τελείωσε τις σπουδές της, εγκαταστάθηκε στο Άμστερνταμ και ξεκίνησε μια σταδιοδρομία ως πιανίστρια και συνθέτρια. Τα έργα της έχουν εκτελεστεί στην Ευρώπη και στις Ηνωμένες Πολιτείες και σε διεθνή μουσικά φεστιβάλ. Το 1993 έζησε και εργάστηκε στη Βουδαπέστη με τρίμηνη παραμονή στο Ίδρυμα Pepinières για νέους καλλιτέχνες. Το 2007 πήρε θέση διδασκαλίας σύνθεσης στο Βασιλικό Ωδείο της Χάγης.

Η Ελένη Καραΐνδρου (γενν. 25 Νοεμβρίου 1941) είναι Ελληνίδα συνθέτρια. Γεννήθηκε στο Τείχιο Φωκίδας και στα επτά της χρόνια μετακόμισε με τους γονείς της στην Αθήνα. Ο πατέρας της ήταν μαθηματικός και άρχισε να διδάσκει σε σχολείο στους Αμπελόκηπους, ενώ η μητέρα της πέθανε μερικούς μήνες αργότερα (1948) κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου πολέμου. Την ίδια εποχή, η Ελένη Καραΐνδρου βρήκε ένα πιάνο στο σχολείο της το οποίο στάθηκε αφορμή για να κάνει τα πρώτα της βήματα στη μουσική. Άρχισε μαθήματα πιάνου και τελικά στα δέκα της χρόνια γράφτηκε στο Ελληνικό Ωδείο όπου παρέμεινε δεκαεφτά χρόνια.

Δεν έχουν αλλάξει πολλά από τότε. Όταν οι κριτικοί ρώτησαν γιατί δεν συμπεριλαμβάνει άντρες στον χάρτη της, «πρέπει να τους εξηγήσω ότι αν θέλουν να μάθουν για άντρες συνθέτες, μπορούν να ανοίξουν οποιοδήποτε βιβλίο για την ιστορία της μουσικής, να πάνε σε οποιαδήποτε συναυλία ή να συντονίσουν οποιοδήποτε ραδιοφωνικός σταθμός. Αλλά αν συντάξω έναν χάρτη γυναικών συνθετριών, είναι επειδή αυτές οι γυναίκες δεν εμφανίζονται πουθενά αλλού», λέει η Ventura στο “The Guardian”

Επισκεφθείτε τον διαδραστικό χάρτη, Creadoras de la Historia Música, εδώ.