Στο άρθρο του για το βιβλίο “Ο Ερνέστος Τσίλλερ αποκαλύπτεται“, ο Νίκος Βατόπουλος (γνωστός λάτρης της Σύρου) αναφέρει:
“Η Μαριλένα Κασιμάτη, που μελετάει τον Τσίλλερ επί χρόνια (δική της και η έκθεση αφιέρωμα στην Εθνική Πινακοθήκη το 2010), μας παραδίδει τα κλειδιά σε μια συγχρονισμένη αντίληψη για την τσιλλερική παρακαταθήκη. Η γραφή της έχει χάρη και στιβαρότητα, συνδυασμός που απελευθερώνει την αναγνωστική εμπειρία, και η επιστημονική της προσέγγιση λαμβάνει υπόψη όλη την εξέλιξη της τσιλλερικής γνώσης τα τελευταία χρόνια.
Ένα εξαιρετικό επίμετρο στην έκδοση των «Αναμνήσεων» υπογράφεται από την Ελένη Φεσσά-Εμμανουήλ, από τις ηγετικές μορφές στην έρευνα της νεοελληνικής αρχιτεκτονικής και στα κείμενα αναφέρονται επίσης τόσο η Μάρω Καρδαμίτση-Αδάμη, επίσης κορυφαία ερευνήτρια, ως αποδέκτρια και εκείνη των επιστολών των θυγατέρων του Τσίλλερ, όσο και οι σπουδαίοι παλαιοί διευθυντές της Εθνικής Πινακοθήκης, Μαρίνος Καλλιγάς και Δημήτρης Παπαστάμος, στους οποίους οφείλονται πολλά για την πρόοδο της γνώσης μας στον Τσίλλερ. Επί της ουσίας, οι δύο τελευταίοι διέσωσαν το αρχείο Τσίλλερ και συνέβαλαν στη διάδοση του έργου του, σε μια εποχή κατά την οποία ο κόσμος του Ιστορισμού και της αστικής αναγέννησης της μπελ επόκ δεν συγκέντρωνε πολλούς ερευνητές.
Οι «Αναμνήσεις» εντοπίστηκαν από τη Μαριλένα Κασιμάτη σε δυσανάγνωστες κόπιες στα αρχεία της Εθνικής Πινακοθήκης. Γι’ αυτό είχε φροντίσει ο Δημήτρης Παπαστάμος (στον οποίον χρωστάμε την πρώιμη μονογραφία του Τσίλλερ το 1973) πριν τα χειρόγραφα παραδοθούν στα ΓΑΚ, όπου από το 1982 δεν ήταν δυνατός ο εντοπισμός τους. Ο εντοπισμός των αντιγράφων του πρωτότυπου γερμανικού κειμένου είναι η αρχή για την έκδοση αυτή, η οποία προχωράει την περί τον Τσίλλερ γνώση σημαντικά.”
Παρουσίαση
ΟΙ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΡΝΣΤ ΤΣΙΛΛΕΡ στη γερμανική γλώσσα δεν μπορούν να θεωρηθούν πλέον χαμένες. Η ιστορικός τέχνης Μαριλένα Ζ. Κασιμάτη καλύπτει το ερευνητικό κενό με τούτη τη μοναδική, δίγλωσση -εικονογραφημένη με σπάνιο υλικό- έκδοση.
Ο αυτοβιογραφικός λόγος του Τσίλλερ, μια συναρπαστική εναλλαγή αποκάλυψης και απόκρυψης, δείχνει πως η συνάντηση του αρχιτέκτονα με την Ελλάδα του Γεωργίου Α’ και του Τρικούπη, παρά το πικρό του τέλος, υπήρξε γόνιμη και αμοιβαία επωφελής. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Περιεχόμενα
-ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Ο Τσίλλερ για τον Τσίλλερ: Επισημάνσεις για μια καθυστερημένη έκδοση
-ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΡΝΣΤ ΤΣΙΛΛΕΡ
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΜΝΗΜΕΣ ΤΟΥ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΑ 1837-1923 ΠΟΥ ΠΡΟΣΤΕΘΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΩΣΗΦΙΝΑ ΔΗΜΑ-ΤΣΙΛΛΕΡ
Η επανάσταση του 1848
Σχολή Οικοδομικών Επαγγελμάτων (στην Πολυτεχνική Σχολή)
Από τη Βιέννη στην Αθήνα
Ο καθηγητής Μπέτιχερ στην Ακρόπολη
Η εκθρόνιση του βασιλιά Όθωνα Α’
Άφιξη της Α.Μ. του βασιλιά
Ίδρυση μιας χορωδίας
Στην Τροία πριν από τον Σλήμαν
Το ταξίδι στην Ιταλία, Οκτώβριος και Νοέμβριος 1864
Στο Βερολίνο μέσω Βιέννης. Ο Γερμανικός Πόλεμος του 1866
Επιστροφή στην Αθήνα
Ανασκαφές στο Παναθηναϊκό Στάδιο
Σερπιέρης
Από τους Πεταλιούς στο Τατόι
Η ληστοσυμμορία και η σφαγή στο Δήλεσι
Καθηγητής της Αρχιτεκτονικής στο Σχολείο των Τεχνών
Περιπέτειες κατά την ανέγερση του μεγάρου εκθέσεων «Ζάππειον»
Η επίσημη παράδοση της Σιναίας Ακαδημίας των Επιστημών
Η Βαλλιάνειος Βιβλιοθήκη και τα ανεκτέλεστα γλυπτά
Το Δημοτικό Θέατρο Αθηνών
Το Βασιλικόν Θέατρον
Υδατοφράκτες γύρω από την Αθήνα
Το θερινό ανάκτορο «Αχίλλειον» και ο Κάιζερ στην Κέρκυρα
The Builder
Θεωρήσεις
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
-ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΝΔΕΙΑΣ
Επιστολές Ναταλίας, Ιωσηφίνας [Φιφής] και Όθωνα-Θεοφίλου [Όττο] Τσίλλερ, 1905-1917
-ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΣΤΟΝ ΤΥΠΟ, 1908-1939
Ο αρχιτέκτων καθηγητής Ερνστ Τσίλλερ στην Αθήνα. Ο ιδρυτής του Συνοικισμού Επαύλεων πλησίον του “Αχιλλείου”
“Ο Ροταριανός Όμιλος δια τον Τσίλερ. Ο αρχιτέκτων του Άστεως. Ολίγα δια το έργον του”
Χανς Χέρμαν Ρούσακ, «Ερνστ Τσίλλερ, ένας αρχιτέκτων από τη Δρέσδη στην Αθήνα”
Νεκρολογία Ερνστ Τσίλλερ
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
-ΕΠΙΜΕΤΡΟ
Ελένη Φεσσά-Εμμανουήλ, Οι χειρόγραφες αναμνήσεις του Ερνστ Τσίλλερ. Μια πολύτιμη ιστορική πηγή σε εμπεριστατωμένη προσέγγιση
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
-ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Έγγραφα και τεκμήρια στο «Αρχείο Τσίλλερ» της Εθνικής Πινακοθήκης-Μουσείου Αλ. Σούτσου
Βιβλιογραφία
Ευρετήριο
Πηγές εικονογράφησης
Ευχαριστίες
