Τα αρχαία ελληνικά εισιτήρια θεάτρου!
Υπήρχαν και «εργατικά» και «διαρκείας»!
Του Γιώργου Λεκάκη
Οι αρχαίοι Έλληνες δεν είναι μόνον οι ευρετές του θεάτρου, αλλά και του εισιτηρίου του!
Οι αρχαίοι Έλληνες – και δη οι Αθηναίοι – μεταχειρίζονταν εισιτήρια, τα οποία έλεγαν «σύμβολα». Πολλοί τα συγχέουν με τα νομίσματα. Αυτά παρείχαν δικαίωμα εισόδου στο θέατρο (αλλά και σε άλλα δημόσια θεάματα).
Αυτά ήταν τα «θεωρικά», δημόσια χρήματα δηλ. που δίδονταν σε απόρους – αρχαία κοινωνική πρόνοια, κοινωνική, προνοιακή πολιτική – σήμερα θα τα λέγαμε «εργατικά», αν και δεν είναι καθόλου το ίδιο – για να παρακολουθήσουν και οι άποροι θέατρο, απαραίτητο στοιχείο στην ζωή των αρχαίων Ελλήνων…
Έχουν ευρεθεί χάλκινα, μολύβδινα και εξ οπτής γης.
Ήταν σε σχήμα ημικυκλικό ή στρογγυλο (σαν των νομισμάτων, γι’ αυτά έγινε και η σύχγυσις με τα νομίσματα, μέχρις που ο Σβορώνος και Ροστόβτσεφ καθάρισαν την αληθή τους σημασία), κ.ά.
Τα αθηναϊκά εισιτήρια θεάτρου έφεραν επί της μιας όψεώς των, κεφαλή της Παλλάδος ή λέοντος. Στην άλλη, ένα γράμμα του αλφαβήτου, που ήταν ο αριθμός που αντιστοιχούσε προς μία ομοίως αριθμημένη κερκίδα του θεάτρου.
Επειδή δε το ημικύκλιο του θεάτρου ήταν κατανεμημένο σε τρεις οριζόντιες ζώνες, εάν η θέσις στην οποία έδιδε δικαίωμα το εισιτήριο ανήκε στην β΄ ζώνη, το γράμμα της κερκίδας επαναλαμβανόταν άπαξ. Στην άλλη όψι, έλειπε η κεφαλή της Παλλάδος ή του λέοντος. Εάν δε η θέσις έκειτο στην γ΄ ζώνη, τότε το γράμμα της κερκίδος επαναλαμβανόταν διπλό και επί των δύο όψεων!
Τα χάλκινα και μολύβδινα εισιτήρια, συλλεγόμενα από τους άρχοντες, ετίθεντο εκ νέου σε κυκλοφορία, οσάκις εγίνοντο νέες θεατρικές παραστάσεις, Εκκλησίες του Δήμου, κλπ.
Τα εξ οπτής γης, όμως, ήσαν όμοια προς τα μετάλλινα ή σχήματος ημικυκλικού (τέτοια ευρέθησαν στο αρχαίο θέατρο Μαντινείας Αρκαδίας), φέροντα στην μια όψι το γράμμα της κερκιδος, στην άλλη το όνομα του κατόχου. Άρα τα εισιτήρια αυτά ήσαν προσωπικά! Και ανήκαν σε αυτούς τους πολίτες των οποίων το όνομα έφεραν! Άρα ήταν εισιτήρια «επί μακρόν» (ορισμένου χρόνου) – σήμερα θα τα λέγαμε «εισιτήρια διαρκείας»!… Αρχαία εισιτήρια θεάτρου έχουν βρεθεί και στην Ψωφίδα Αρκαδίας, ίσως και στην Δωδώνη, κ.ά.
Από τις ανασκαφές, τα πολυαριθμότερα αρχαία εισιτήρια θεάτρου είναι τα εκ μολύβδου.
Το Νομισματικο Μουσειο Αθηνας κατέχει πλείονα των χιλίων – αλλά κανένα στον ιστότοπό του για να τα βλέπει ο κάθε φιλίστωρ…
Διαφέρουν ως προς το σχήμα, τις παραστάσεις, και τις επιγραφές, δηλ. μόνο κατά τον προορισμό τους…
Αυτή θα ήταν μια ωραία πτυχιακή εργασία, για κάποιον θεατρολόγο…
Παρόμοια εισιτήρια εδίδοντο και:
– στους εκκλησιάζοντες πολίτες (στην Εκκλησία του Δήμου),
– στους βουλευτές, αλλά και
– στους «ηλιαστάς» (“ένορκοι” / δικαστές του δικαστηρίου της Ηλιαίας),
οσάκις συνεδρίαζαν, για να τα εξαργυρώσουν, μετά το πέρας της συνεδριάσεως, αντί του εκκλησιαστικού, δικαστικού, ή βουλευτικού μισθού τους…
Οι Ρωμαίοι αντέγραψαν (και) αυτό το ελληνικό σύστημα, την χρήσιν εισιτηρίων δηλαδή, και στα δικά τους θεάματα…
ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης “Σύγχρονης Ελλάδος περιήγησις” – ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 5.4.2018.
Πηγή: arxeion-politismou.gr
