Η Σύρος αποτελεί ένα κόσμημα φυσικού κάλλους στη μέση του Αιγαίου Πελάγους αλλά και ένα γεωλογικό μουσείο ανεκτίμητης επιστημονικής αξίας.
Η Σύρος, καθώς και όλο το νησιωτικό σύμπλεγμα των Κυκλάδων, αποτελούσε πριν από εκατομμύρια χρόνια το βυθό αβαθούς θάλασσας. Μια σειρά από ισχυρές δονήσεις προκάλεσε την άνοδο των πετρωμάτων του βυθού. Η σημερινή μορφή του νησιού διαμορφώθηκε αιώνες αργότερα, έπειτα από μια μακρά διαδικασία μεταμορφώσεων.
Η ιστορία ξεκινά πριν περίπου 170 χρόνια, το 1845, όταν ο Γερμανός γεωλόγος Χάουζμαν ανακάλυψε στη Σύρο ένα ορυκτό με ένα εντυπωσιακό μπλε χρώμα που το ονόμασε γλαυκοφανή (από το γλαυκός + φαίνεσθε, δηλαδή φαίνεται κυανούς). Από τότε, οι σχιστές πέτρες του νησιού που περιείχαν γλαυκοφανή πήραν το όνομα κυανοσχιστόλιθοι. Μαζί με τους κυανοσχιστόλιθους απαντούν και κάποια άλλα πετρώματα με ορυκτά σε βαθυκόκκινα και σμαραγδοπράσινα χρώματα που ονομάσθηκαν εκλογίτες λόγω της διαλεχτής, εκλεκτής ομορφιάς τους. Τόσο οι κυανοσχιστόλιθοι όσο και οι εκλογίτες δημιουργήθηκαν καταμεσής.
Στις μέρες μας η Σύρος θεωρείται η πιο αντιπροσωπευτική τοποθεσία κυανοσχιστόλιθων και εκλογιτών στον κόσμο. Ολόκληρο το νησί είναι ένα γεωλογικό μουσείο που όμοιό του δύσκολα βρίσκεται. Κάθε χρόνο πανεπιστήμια από κάθε γωνιά της γης οργανώνουν γεωλογικές εκπαιδευτικές εκδρομές στη Σύρο, ενώ τα αποτελέσματα των μελετών τους δημοσιεύονται σε σπουδαία διεθνή επιστημονικά περιοδικά. Η Σύρος αποτελεί μια παγκόσμια γεωλογική κληρονομιά που όλοι μας πρέπει να διατηρήσουμε και να αναδείξουμε. Αυτό μπορούμε να το κάνουμε καλύτερα αν καταλάβουμε τη σημασία που έχει για μας σήμερα γνωρίζοντας το που και πως δημιουργήθηκε και το ταξίδι που έκανε στο χώρο και το χρόνο.
