Εάν είσαστε «αρχάριοι» στον κόσμο του ρεμπέτικου, ένα από τα πρώτα πράγματα που θα πρέπει να γνωρίζετε είναι ότι η δημιουργία μίας playlist με τα σημαντικότερα κομμάτια, έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τη φιλοσοφία του είδους.
Το ρεμπέτικο αναπτύχθηκε σε μικρά μαγαζιά γεμάτα καπνό, από ανθρώπους που βρίσκονταν στο περιθώριο της κοινωνίας. Ήταν σαν το αρνητικό μίας φωτογραφίας σε σχέση με την ευρύτερα αποδεκτή μουσική της εποχής εκείνης.
Ωστόσο, σήμερα, ο γοητευτικός, αυθεντικός ήχος του ρεμπέτικου έχει ταξιδέψει σε ολόκληρο τον κόσμο, αποτελώντας αδιάσπαστο κομμάτι του μουσικού πολιτισμού. Το τραγούδι «Μισιρλού», το οποίο σίγουρα γνωρίζετε, ακόμη και εάν δεν σας θυμίζει κάτι ο τίτλος του (θυμηθείτε την surf rock εισαγωγή της ταινίας Pulp Fiction), ηχογραφήθηκε για πρώτη φορά από τον ρεμπέτη Τέτο Δημητριάδη το 1927. Στο εξωτερικό πολύς κόσμος έχει γνωρίσει το ρεμπέτικο μέσω βιβλίων, όπως το Middlesex του συγγραφέα Jeffrey Eugenides που κέρδισε το Βραβείο Pulitzer, της εγγραφής του στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας της UNESCO, καθώς και μέσα από έθιμα και παραδόσεις της ελληνικής διασποράς παγκοσμίως.
Μία πληρέστερη εισαγωγή στον κόσμο του ρεμπέτικου απαιτεί επιστροφή στις ρίζες του, και αυτό ακριβώς θα κάνει η εκδήλωση της σειράς ΔΙΑΛΟΓΟΙ του Μαρτίου. Ταξιδεύουμε στη Σύρο, στο νησί που γεννήθηκε ο Μάρκος Βαμβακάρης, ο «πατριάρχης του ρεμπέτικου», γνωστός και ως «Μάρκος». Στη Σύρο έχει την έδρα του επίσης και ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός “Εν Χορδαίς & Οργάνοις” (Η Μεγάλη του Μάρκου Σχολή), ο οποίος είναι αφιερωμένος στην προώθηση του ρεμπέτικου και της παραδοσιακής, λαϊκής μουσικής. Ο οργανισμός ιδρύθηκε το 2017, με τη συμμετοχή του διάσημου σύγχρονου συνθέτη Σταύρου Ξαρχάκου και την υποστήριξη του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ). Ο «Εν Χορδαίς & Οργάνοις» προσφέρει μαθήματα σε παιδιά, προσβλέποντας στη διατήρηση της μουσικής παράδοσης.
Σας περιμένουμε στη Σύρο, να παρακολουθήσετε από κοντά τους ΔΙΑΛΟΓΟΥΣ του Μαρτίου. Εάν δεν μπορείτε να παρευρεθείτε, μπορείτε πάντα να παρακολουθήσετε ζωντανά την εκδήλωση μέσω διαδικτύου, στη διεύθυνση SNF.org/live, στις 27 Μαρτίου 2019. Ευπρόσδεκτοι οι μάγκες και οι κουτσαβάκηδες.
Εντωμεταξύ, «βουτήξτε» στον κόσμο του ρεμπέτικου με τη βοήθεια του playlist που έχει επιμεληθεί ο Σπύρος Αλεξόπουλος, μέλος της Διεύθυνσης Δωρεών του ΙΣΝ. Η playlist βρίσκεται στο Spotify, στo παρακάτω link:
Με την υποστήριξη του ΙΣΝ, το Αρχείο της Οικογένειας Κουνάδη, που περιλαμβάνει πλούσια συλλογή ρεμπέτικων μουσικών ηχογραφήσεων και χειρόγραφων θα αποκτήσει σύντομα το δικό του εικονικό μουσείο, σε δική του ιστοσελίδα.
Προφανώς, το ρεμπέτικο δεν αποτελεί το μοναδικό σημαντικό είδος της ελληνικής μουσικής παράδοσης. Το ΙΣΝ έχει υποστηρίξει τη διατήρηση και την προώθηση ελληνικών μουσικών ειδών σε συνεργασία με μία σειρά δωρεοδόχων οργανισμών. Το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος έχει επανειλημμένως προσφέρει υποστήριξη στο Μουσείο Ελληνικών Λαϊκών Οργάνων στην Αθήνα, το 2015 είχε ενισχύσει 43 Μουσικά Σχολεία της Ελλάδος, και είχε προσφέρει δωρεά για την πραγματοποίηση εκπαιδευτικού προγράμματος για την ανακατασκευή και χρήση αρχαίων ελληνικών μουσικών οργάνων. Το ΙΣΝ έχει επίσης υποστηρίξει τις προσπάθειες για την επίτευξη διαλόγου ανάμεσα στα μουσικά ιδιώματα της Μεσογείου, μέσω του Δικτύου Medinea.
Το ζήτημα της ανοιχτής πρόσβασης είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τις προσπάθειες διατήρησης και της προώθησης των μουσικών παραδόσεων. Ποιοι και πόσοι μπορούν τελικά να μοιραστούν, να απολαύσουν και να εκτιμήσουν αυτές τις μουσικές παραδόσεις; Στο πλαίσιο της κοινωφελούς δράσης το ΙΣΝ, επιδιώκει να αυξήσει την πρόσβαση του κόσμου σε όσο το δυνατόν περισσότερα καλλιτεχνικά και μουσικά ερεθίσματα. Στη Νέα Υόρκη, για παράδειγμα, έχει προσφέρει επανειλημμένως υποστήριξη στους οργανισμούς Make Music New York και Brooklyn Academy of Music, ενθαρρύνοντας τους κατοίκους της Νέας Υόρκης να δημιουργούν και να απολαμβάνουν τη μουσική.
Ελάτε στους ΔΙΑΛΟΓΟΥΣ Μαρτίου, ακούστε το playlist του ρεμπέτικου, και απολαύστε τη μουσική!
1. Φραγκοσυριανή – Μάρκος Βαμβακάρης
2. Χαρικλάκι – Ρίτα Αμπατζή
3. Το χαρέμι στο χαμάμ – Ανέστης Δελιάς
4. Γυφτοπούλα – Γιώργος Μπάτης
5. Αντώνης ο βαρκάρης ο Σερέτης – Μάρκος Βαμβακάρης
6. Καραντουζένι – Μάρκος Βαμβακάρης
7. Πριν το χάραμα – Οδυσσέας Μοσχονάς, Στελλάκης Περπινιάδης
8. Όταν τα δυο σου Μάτια (Ραντεβού σαν περιμένω) – Γιάννης Παπαϊωάννου
9. Μες της Πεντέλης τα βουνά – Στράτος Παγιουμτζής
10. Χασαπάκι δεν σε θέλω πια – Αντώνης Διαμαντίδης Ντάλγας
11. Μες του Βάβουλα τη Γούβα – Στέλιος Κερομύτης
12. Μπουζούκι μου Διπλόχορδο – Μάρκος Βαμβακάρης, Στράτος Παγιουμτζής
13. Να γιατί περνώ – Σοφία Καρίβαλη
14. Ζεμπεκανό Σπανιόλο – Στράτος Παγιουμτζής
15. Τι σου λέει η μάνα σου για μένα – Κώστας Ρουκούνας
16. Χατζηκυριάκειο – Στελλάκης Περπινιάδης, Στράτος Παγιουμτζής
17. Σαν μαγεμένο – Δημήτρης Γκόγκος
18. Μουσουρλούμ – Μιχάλης Πατρινός
19. Ήσουνα Ξυπόλητη – Α. Κωστής
Πηγή: snf.org
