Το Αρχαιολογικό Μουσείο της Σύρου είναι ένα από τα παλαιότερα αρχαιολογικά μουσεία της Ελλάδας. Ιδρύθηκε το 1834-35 και στεγάζεται σήμερα στο Δημοτικό Μέγαρο της Ερμούπολης, σημαντικό μνημείο, που σχεδιάστηκε από το γνωστό αρχιτέκτονα Ε.Τσίλλερ.
Το Αρχαιολογικό Μουσείο της Σύρου αρχικά ιδρύθηκε ως κεντρικό νομαρχιακό των Κυκλάδων, επειδή η Σύρος είναι πρωτεύουσα του νομού. Αργότερα, με την ίδρυση τοπικών Μουσείων και στα άλλα νησιά περιορίστηκε, από τα τέλη του περασμένου αιώνα, στα ευρήματα από τη Σύρο. Παρέμειναν ωστόσο στο Μουσείο της Σύρου όσα ευρήματα είχαν εισαχθεί στη συλλογή του από παλιά, όπως ανάγλυφα από την Αμοργό και την Κύθνο, καθώς και μικροαντικείμενα από διάφορους άλλους τόπους (Αίγινα, Βοιωτία κτλ.). Το σημαντικότερο όμως σύνολο του Μουσείου αποτελεί η συλλογή των ευρημάτων από τον οικισμό στη Χαλανδριανή, που βρίσκεται σε απόκρημνο ύψωμα στο μέσο της ανατολικής ακτής της Σύρου, όπου αποκαλύφθηκαν σημαντικά τμήματα της οχύρωσης (στη θέση Καστρί), ερείπια οικιών, εργαστηρίων μεταλλοτεχνίας και κεραμικής. Ο οικισμός αυτός θεωρείται από τους σημαντικότερους του λεγόμενου Πρωτοκυκλαδικού πολιτισμού και χρονολογείται στο β’ μισό της 3ης χιλιετίας π.Χ. (2400/2300-2100 π.Χ.).
Τα περισσότερα από τα ευρήματα αυτά, έργα μαρμαροτεχνίας, κεραμικής και μεταλλοτεχνίας, είναι ταφικά κτερίσματα και προέρχονται από τις ανασκαφές της Αρχαιολογικής Εταιρείας στη Χαλανδριανή, κατά τις οποίες αποκαλύφθηκαν 600 περίπου τάφοι. Στο Μουσείο της Σύρου εκτίθεται ένα μικρό μέρος, ενώ τα περισσότερα έχουν μεταφερθεί στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας.
Μετά το τέλος της προϊστορικής εποχής και έως τον 8ο αι. π.Χ. έχουν βρεθεί σποραδικά ευρήματα στο νησί που ανήκουν στα μυκηναϊκά και τα γεωμετρικά χρόνια, τα οποία όμως δεν βοηθούν να σχηματίσουμε μια συνολική εικόνα για τη ζωή στη Σύρο κατά τα χρόνια αυτά.
Κατά τα κλασικά χρόνια (5ος-4ος αι. π.Χ.) η Σύρος παρέμεινε στη σκιά της γειτονικής Δήλου, είχε όμως ανεξάρτητο πολίτευμα που σε πολλά μιμούνταν το αθηναϊκό. Αντίθετα, μεγαλύτερη ακμή γνώρισε το νησί στα ελληνιστικά και τα ρωμαϊκά χρόνια.
Στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Σύρου παρουσιάζονται επίσης μερικά τυχαία ευρήματα από το νησί, λίγα γλυπτά και επιγραφές και αρκετές επιτύμβιες στήλες. Τα περισσότερα από τα εκθέματα αυτά χρονολογούνται στην ελληνιστική εποχή. Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει ακόμη και ένα αιγυπτιακό αγαλμάτιο από μαύρο γρανίτη που δωρήθηκε παλιά στο Μουσείο. Παριστάνει τον ιερέα Ανχάπη και χρονολογείται σύμφωνα με την επιγραφή του το 730 π.Χ. (22η Δυναστεία).
ΚΕΙΜΕΝΑ: ΦΩΤΕΙΝΗ ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΥ
Πληροφορίες: 2281088487
Syros Archaelogical Museum is one of the oldest archaeological museums in Greece. It was founded in 1834-35 and is now housed in the Municipal Offices in Ermoupoli, an important monument designed by the famous architect E. Ziller.
Syros Archaelogical Museum was originally founded as the main museum for the prefecture of the Cyciades of which Syros is the capital. With the foundation of local museums on the other islands, however, it has been confined since the end of the last century to finds from Syros. A number of objects have remained in the Syros Museum, however, which had long formed part of its collection, such as reliefs from Amorgos and Kythnos, and small finds from a variety of other places, such as Aegina, Boeotia, etc.
The most important group in the Museum, however, is the collection of finds from the settlement at Chalandriani, which stands on a steep hill in the middle of the east coast of Syros, where large sections of the fortifications have been uncovered, along with the remains of houses and metal and pottery workshops. This settlement, which is considered one of the most important of the so-called Early Cycladic civilization, dates from the second half of the 3rd millennium BC (2400/2300-2100 BC).
The majority of these finds, works of marble-carving, pottery and metal-working, are grave-offerings yielded by the excavations of the Archaeological Society at Chalandriani, during which about 600 tombs have been discovered. A small number of these are displayed in the Syros Museum, while the majority have been taken to the National Archaeological Museum in Athens. There are scattered finds from the island dating from the end of the Prehistoric period to the 8th c. BC, belonging to Mycenaean and Geometric times, though they do not help us to form an overall picture of life on Syros at these periods.
During the Classical period (5th-4th c. BC), Syros remained in the shadow of the neighbouring island of Delos, though it had an independent constitution that imitated many features of the Athenian. By contrast, the island was more prosperous in Hellenistic and Roman times.
Syros Archaelogical Museum also contains a number of chance finds from the island, a few sculptures and inscriptions, and several grave stelai, the majority of them dating from the Hellenistic period.
Great interest also attaches to an Egyptian statuette of black granite, which was presented to the Museum some time ago. It depicts the priest Anchapis and dates, according to the inscription on it, to 730 BC (22nd Dynasty).
TEXT: PHOTEINI ZAPHEIROPOULOU
Information: +30 2281088487
από το Υπουργείο Πολιτισμού & Αθλητισμού και
τον κ. Δημήτριο Αθανασούλη,
Αρχαιολόγο και Προϊστάμενο της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων