Το Σεμινάριο θα διεξαχθεί από 25 έως 30 Ιουνίου 2018 στην Ιστορική Μονή Ιησουϊτών στην Άνω Σύρο και διδάσκουν σε αυτό Καθηγητές από τα ΑΕΙ της χώρας. Το Σεμινάριο απευθύνεται σε επιστήμονες και φοιτητές προπτυχιακούς ή μεταπτυχιακούς και σε όποιους πολίτες θέλουν να διευρύνουν τις γνώσεις τους σε ότι αφορά το θέμα της προστασίας, ανάδειξης και αξιοποίησης των πολιτιστικών πόρων ενός τόπου, ενώ τη θεωρητική κατάρτιση προβλέπεται να συμπληρώσει εργαστήριο πρακτικής άσκησης.
Στο Σεμινάριο, το οποίο θα διεξαχθεί στους χώρους της Ιστορικής Μονής Ιησουϊτών Άνω Σύρου, από τη Δευτέρα 25 Ιουνίου έως και Σάββατο 30 Ιουνίου του 2018, διδάσκουν Καθηγητές από ΑΕΙ της χώρας και του εξωτερικού.
Η τεχνολογία, όπως και η τέχνη, η επιστήμη και κάθε έκφραση της συναισθηματικής ή διανοητικής νοημοσύνης, που συμβάλει στην ανάπτυξη της συλλογικής συνείδησης ενός τόπου, είναι αναμφισβήτητα στοιχεία του πολιτισμού αυτού του τόπου. Στην πορεία της, η ανθρωπότητα, ξεκινώντας από την αρχέγονη τεχνολογία επεξεργασίας της πέτρας (παλαιολιθική και νεολιθική εποχή), πέρασε διαδοχικά στην επεξεργασία των μετάλλων (σιδήρου, χαλκού, χρυσού) για να προχωρήσει από τα απλά εργαλεία στα σύνθετα, να περάσει από την εποχή της χειροτεχνίας στην εποχή της βιομηχανικής παραγωγής και τέλος, σε ανώτερες τεχνολογικές συλλήψεις οι οποίες όχι μόνο βοηθούν στην αντιμετώπιση πρακτικών θεμάτων, αλλά σε πολλές περιπτώσεις φτάνουν να υποκαθιστούν αυτή καθαυτή την ανθρώπινη νόηση και τον ανθρώπινο λογισμό. Πράγματι, η Tεχνητή Nοημοσύνη (ΑΙ) και το τεράστιο πλήθος των ψηφιακών δεδομένων (Big Data) αποτελεί το βασικότερο χαρακτηριστικό της ψηφιακής εποχής, σήμερα που ο Η/Υ και η ασύρματη επικοινωνία έχουν μπει όχι μόνο σε όλους τους χώρους εργασίας, μηδέ των αγροτικών εξαιρουμένων, αλλά και σε όλα τα σπίτια έχοντας πλέον αναλάβει μέσω της τηλεόρασης, του ηλεκτρονικού τύπου και των μέσω κοινωνικής δικτύωσης, την αποκλειστικότητα της ενημέρωσης.
Ίσως λοιπόν δικαίως, η εποχή μας, έχει αποκτήσει το όνομα της «Ψηφιακής Εποχής» και ο πολιτισμός μας διεκδικεί το όνομα του «Ψηφιακού Πολιτισμού». Όμως, η όποια τεχνολογία είναι προϊόν πολιτισμού, δεν είναι πολιτισμός αυτός καθαυτός. Ο πολιτισμός ορίζεται ως το σύνολο των ηθικών, πνευματικών, υλικών και τεχνικών επιτευγμάτων μιας κοινωνίας ή ενός συνόλου κοινωνιών. Ο ίδιος ο όρος προέρχεται από τον όρο «πόλις» που θεωρείται ως η πρώτη μορφή πλήρους οργανωμένης κοινωνίας.
Πράγματι, η Πόλη-Χώρα, είναι αυτή που ως τόπος αναπτύσσει τη συλλογική συνείδηση. Ο πολιτισμός είναι ακριβώς η έκφραση αυτής της συλλογικής συνείδησης, μιας συνείδησης δια-χρονικής και δια-χωρικής η οποία είναι κάτι πολύ περισσότερο από το άθροισμα των ατομικών συνειδήσεων των πολιτών την οποία αυτοί έχουν αποκτήσει υπό το φως, τη χροιά και το χρώμα της συλλογικής συνείδησης του τόπου τους. Βεβαίως, από τη στιγμή που μιλάμε για συνείδηση, ατομική ή συλλογική, θα πρέπει να διευκρινίσουμε ότι αυτή δεν είναι προϊόν απλών πρακτικών γνώσεων και εμπειριών αλλά δημιουργείται και είναι αποτέλεσμα βιωματικής εσοδείας. Επομένως, η αλόγιστη ή άμετρη προσήλωση του σημερινού ανθρώπου στη συγκέντρωση χρήσιμων ή μη, ωφέλιμων ή όχι πληροφοριών και εμπειριών, δεν του εξασφαλίζουν το σύνολο των επιτευγμάτων που συνθέτουν αυτό που προηγουμένως ονομάσαμε πολιτισμό. Και αν του παρέχουν τη δυνατότητα επίτευξης υψηλότατης τεχνολογίας ή παραγωγή υλικών προϊόντων ή αγαθών, δεν του εγγυώνται σίγουρα θετικά επιτεύγματα στο ιδεολογικό ή συναισθηματικό επίπεδο δηλ. στην πνευματική και ηθική του ανέλιξη.
Η αλματώδης και ασύλληπτη ταχύτητα προόδου της ψηφιακής τεχνολογίας και γενικά των επιστημών σε όλους τους τομείς γνώσης, εφόσον δεν συνοδεύεται από ανάλογη εξέλιξη στο πεδίο της ηθικής και πνευματικής καλλιέργειας της ανθρωπότητας, εύλογα δημιουργεί προβληματισμούς, επιφυλάξεις και πολλές φορές αντιδράσεις υπό τη σκιά ενός αόριστου ή συχνά ορατού φόβου για το που πηγαίνει η σημερινή ανθρωπότητα.
Στόχος του φετινού σεμιναρίου είναι ακριβώς να δημιουργηθεί ένας διάλογος και να αναπτυχθεί ένας προβληματισμός επάνω στο θέμα της αξιοποίησης της ψηφιακής πληροφορίας, δηλαδή της όσο το δυνατόν θετικότερης απόδοσης της ψηφιακής τεχνολογίας και τη σύνδεσή της με το προϊόν της συλλογικής μας συνείδησης της ανθρωπότητας, όπως αυτή μπορούμε να την αντιληφθούμε ως έκφραση του σημερινού πολιτισμού μας. Οι διδάσκοντες επομένως επιλέγονται ανάμεσα σε πρόσωπα τα οποία διαθέτουν εμπειρία και μεγάλη εξοικείωση με την ψηφιακή τεχνολογία αφενός και αφετέρου άτομα που έχουν εντρυφήσει στα θέματα πολιτισμού, ώστε να αναζητηθεί το ιδανικό επίπεδο συνεργασίας για ένα ισορροπημένο και αποδοτικό ψηφιακό πολιτισμό. Θα επιδιωχθεί δηλ. μια απάντηση στο διπλό ερώτημα: Πώς ο πολιτισμός θα βοηθηθεί και θα βοηθήσει την ψηφιακή τεχνολογία και πώς η ιλιγγιώδης εξέλιξη της δεύτερης θα εντάσσεται στα όρια πολιτισμού, έτσι ώστε να μπορούμε να μιλάμε αβίαστα πλέον για ένα «Ψηφιακό Πολιτισμό».
Το Πρόγραμμα του Σεμιναρίου:
Κυριακή 24 Ιουνίου:
Άφιξη στη Σύρο (απογευματινό πλοίο Blue Star Ferries)
Δευτέρα 25, Τρίτη 26, Τετάρτη 27, Πέμπτη 28, Παρασκευή 29 Ιουνίου:
09:30-12:30 Διαλέξεις Ομιλιτών
12:30-13:30 Εργαστήριο
Σάββατο 30 Ιουνίου:
09:00, Επίσκεψη και ξενάγηση στο εκκλησιαστικό συγκρότημα του Αγίου Γεωργίου
12:00, Παρουσίαση των εργασιών και αποτίμηση του σεμιναρίου
16:00, Αναχώρηση από Σύρο
Το Εργαστήριο:
Κατά τη διάρκεια του εξαήμερου σεμιναρίου, οι συμμετέχοντες καλούνται να εργαστούν πάνω στην ψηφιακή απόδοση ενός στοιχείου υλικής ή/και άυλης κληρονομιάς της Σύρου. Θα υπάρχουν για διευκόλυνση των συμμετεχόντων, έτοιμες προτάσεις για να επιλέξουν. Οι καλύτερες εργασίες που θα επιλεγούν από τους υπεύθυνους του Εργαστηρίου, θα συμμετέχουν τον Σεπτέμβριο στην πρωτοποριακή Ψηφιακή Έκθεση με θέμα «Ψηφιακή Χίμαιρα» που θα φιλοξενηθεί στην Ερμούπολη 16 με 30 Σεπτεμβρίου 2018 (συνδιοργάνωση του Πανεπιστημίου Αιγαίου, του Ινστιτούτου Σύρου, της ΜΚΟ HERMeS και της εταιρείας AETERNUS). Όλοι οι συμμετέχοντες θα πρέπει να ετοιμάσουν μια εργασία 7 -10 περίπου σελίδων με σχέδια, κείμενο και φωτογραφίες. Οι συμμετέχοντες μπορούν να εργαστούν μόνοι τους ή σε ομάδες 2-3 ατόμων. Από τους οργανωτές θα δοθεί αντίστοιχο υλικό προς επεξεργασία. Οι ομιλητές της κάθε ημέρας θα είναι στη διάθεση των συμμετεχόντων. Στη διάθεσή τους (συγκεκριμένες μέρες και ώρες) θα είναι και το Εργαστήριο Σχεδίασης Διαδραστικών Συστημάτων (ISD Lab) του Πανεπιστημίου Αιγαίου.
Όλες οι εργασίες θα δημοσιευτούν σε ειδικό τεύχος του Ινστιτούτου Σύρου.